Μια ανθολόγηση από τα πεζά κείμενα του Τόλη Νικηφόρου (διηγήματα, μυθιστορήματα, παραμύθια) με εικόνες της Τζούλιας Φορτούνη



«Η ζωή μας αποτελείται όχι από μέρες,
μήνες και χρόνια,
αλλά από δευτερόλεπτα
που αιωρούνται και σκορπίζουν
στην άκρη του γκρεμού.
Δευτερόλεπτα αιφνιδιαστικά και γοητευτικά,
δευτερόλεπτα επικίνδυνα»

Δευτέρα 6 Ιουλίου 2009

Αλμπατζάλ ή πώς βούλωσα τα μεγάφωνα -1971



Καθόμουν αναπαυτικά στην πολυθρόνα του γραφείου, πίσω απ' τα τζάμια,
στο τέταρτο πάτωμα, στον κεντρικό απόκεντρο δρόμο, παρακολουθώντας
αδιάφορα το πλήθος που πηγαινόφερνε στα μαγαζιά. Η βουή που ανέβαινε
από κάτω, χαρμάνι από ομιλίες, κραυγές μικροπωλητών, κλάξον και
φρεναρίσματα, το μπαστούνι του τυφλού της γωνίας, μου βασάνιζε
ασυναίσθητα τ' αυτιά. Δουλειά δεν είχα τόσο το καλύτερο από μέρες
τώρα είχα αποφασίσει, αντί να προσπαθώ ν' αυξήσω τα κέρδη, να μειώσω
τις ανάγκες μου. Πάει κι αυτό το πρόβλημα, το κλώτσησα σαν άδειο
κονσερβοκούτι κι ησύχασα.

Εκείνο όμως που τελευταία είχε καταντήσει κυριολεκτικά αφόρητο ήταν
το ζήτημα της γλώσσας. Δυόμισι εκατομμύρια άνθρωποι σ' αυτή τη
συφοριασμένη πολιτεία χρησιμοποιούν κάθε μέρα τις ίδιες λέξεις,
τις ίδιες λέξεις κάθε μέρα, όχι βέβαια ότι τις ακούω απ' όλους
αλλά είμαι σίγουρος ότι σηκώνονται το πρωί και λένε καλημέρα,
χαίρετε, γεια σας, κι άλλες αηδίες, φθαρμένα υποδήματα, γάντια
που τους έρχονται όλους κουτί, για δουλειές, για διασκέδαση,
για το τίποτα, χρόνια φοράνε τα ίδια λερωμένα εσώρουχα. Λέξεις
κολλημένες σα τρύπια δεκάρα στην άσφαλτο του καλοκαιριού που
κανένας δεν νοιάζεται να πετάξει στον υπόνομο.

Οι ξένες γλώσσες αποδείχτηκαν κι αυτές ανώφελες αφού κάθε τους λέξη
μου θύμιζε την αντίστοιχη δική μας. Εξάλλου ήταν το ίδιο μεταχειρισμένες
καθώς κυκλοφορούσαν σ' αμέτρητα ξένα στόματα. Και το χειρότερο
όταν φτάναμε στις αόριστες έννοιες. Τότε πια κανένας δεν ήξερε
τι ξεστόμιζε, πάντα με σοβαρό ύφος, ή άλλο έλεγε κι άλλο ήθελε
να πει ή ακόμα άλλο ο άλλος καταλάβαινε. Μέσα σ' αυτή τη βαβυλωνία,
άρχισα να μην αισθάνομαι καθόλου καλά, οι λέξεις με γρονθοκοπούσαν
ασταμάτητα, ένιωθα κάθε μέρα και πιο ματωμένος, έτρεχα στον καθρέφτη
κι αντίκριζα την ίδια παράξενη, αγωνιώδη φάτσα χωρίς ίχνος αίμα.
Μέχρι που βαρέθηκα.

Έπρεπε να βρω κάποιον τρόπο να φιμώσω τα μεγάφωνα πριν μου στρίψει
ολότελα, πάντοτε υποπτευόμουν ότι ένα ποσοστό τουλάχιστον τρέλας
μούχανε φορτώσει οι πάσης φύσεως πρόγονοί μου. Από μικρό μ' έτρωγε
το σαράκι της φυγής, τ'αλήτικο αίμα μου, οι πολλές μεταναστεύσεις
των προπατόρων μου. Μα τούτο το πρόβλημα φυγή δεν σήκωνε, με χτυπούσε
κάτω σαν χταπόδι, η μόνη λύση ήταν το στούμπωμα, αλλά πώς;

Η πόρτα του γραφείου χτύπησε, μπήκε κάποιος μεσόκοπος.
- Έχω κάτι για μετάφραση, μουρμούρισε κουνώντας ένα χαρτί.
Τότε μου κατέβηκε η σωτήρια ιδέα.
- Αλμπατζάλ, ψιθύρισα.
- Ορίστε; παραξενεύτηκε.
- Αλμπατζάλ, αλμπατζάλ.

Έκανε δυο βήματα προς τα πίσω κοιτάζοντας δεξιά, αριστερά.
Τον κάρφωσα με το βλέμμα.
- Αλμπατζάλ, βρυχήθηκα.
Τόβαλε στα πόδια.

Νιώθω τώρα απέραντη ανακούφιση. Σ' οποιοδήποτε φωνητικό κατασκεύασμα
μου πετάξουν κατάμουτρα, έχω την μαγική μου λέξη σαν χούφτα λάσπη
που μ' ευστοχία βουλώνει τα μεγάφωνα. Αλμπατζάλ είναι το σύμβολο μου,
το όπλο κι η παρηγοριά μου. Μπορεί βέβαια εύκολα να φανταστεί κανείς
τις συνέπειες αλλά, αλμπατζάλ, μήπως μπορούμε ποτέ να συνεννοηθούμε
πραγματικά;

Συνήθισα και τα περίεργα βλέμματα, και το κούνημα του κεφαλιού,
και τους φίλους μου που τελευταία είναι τρομερά απασχολημένοι.
Μόνον εγώ περνάω τώρα το κατώφλι του γραφείου ή κάποιος έρανος
για τους τυφλούς. Στις φλέβες μου όμως κυλάει μια απέραντη γαλήνη.
Ξέρω ότι είμαι ο άνθρωπος που φάνηκε επιτέλους συνεπής στη ζωή του.

18 σχόλια:

το πετάλι είπε...

"Ξέρω ότι είμαι ο άνθρωπος που φάνηκε επιτέλους συνεπής στη ζωή του."

(αν και το καλοκαίρι δεν είναι η κατάλληλότερη εποχή για
"νέες αφίξεις")

είμαι σίγουρος ότι
"η γοητεία των δευτερολέπτων"
θα γοητεύσει πολλούς...

αυτό φαίνεται άλλωστε
από την πρώτη ανάρτηση!

καλή δύναμη και
πολλές "γοητευτικές" αναρτήσεις
σας εύχομαι!!!

Poet είπε...

Σε ευχαριστώ θερμά, Νίκο μου, για τις ευχές σου. Φαντάζομαι ότι η Τζούλια σε έχει ήδη ευχαριστήσει από κοντά. Για μια φορά ακόμη θαύμασα την έμπνευση και την ικανότητά της. Έστησε αυτό το ωραίο στολόγιο σε χρόνο μηδέν.

Θα παρακολουθήσουμε εδώ, έστω αποσπασματικά, την πεζογραφική πορεία μου, παράλληλα με την ποιητική του Πλοηγού. Σε καθοριστικό βαθμό, η ποίηση είναι ψυχή, έρωτας και πεπρωμένο, η πεζογραφία μια λειτουργία της λογικής.

Πιστεύω ότι είμαστε γερά προπονημένοι και δεν φοβόμαστε την καλοκαιρινή μοναξιά. Θα αρκεστούμε στη γοητεία της πόλης που αναδεικνύεται καλύτερα όταν αραιώνει ο κόσμος και ιδίως τα τροχοφόρα.

Appelsinpigen είπε...

τι ομορφο, αμεσο, αληθινο!!!

αλμπατζάλ λοιπον!

δυνατα να τ ακουσει οοοολου του κόσμου η Βαβέλ!!!

τις καληνυχτες μου στον Ποιητη κ τη Τζουλια...

ομορφες εικονες!!!

Ανδρέας Καρακόκκινος είπε...

Τη πεζογραφική σου πορεία Τόλη, δεν τη ξέρω γιατι τα τελευταία χρόνια με έχει απορροφήσει η ποίηση. Είναι ευκαιρία λοιπον να τη γνωρίσω. Για τη Τζούλια ας μη πω άλλα καλά λόγια μια και η ίδια ξέρει την εκτίμηση μου στο άτομο της. Θα σταθώ όμως στον τίτλο που πραγματικά είναι μοναδικός. Ίσως γιατι πιστεύω πολύ στη γοητεία των στιγμών-δευτερολέπτων- που έρχονται στη ζωή μας και εύχομαι στο τελευταίο μέτρημα οι όμορφες στιγμές να είναι περισσότερες από τις άσχημες.
Εύχομαι λοιπόν "η γοητεία των δευτερολέπτων" να μας χαρίζει στη πορεία της όμορφες στιγμές αντάξιες των δημιουργών της.

Αγγελικούλα είπε...

Αχ Τόλη, τι εξαιρετική ιδέα! Ευκαιρία να διαβάσουμε ξανά αγαπημένα διηγήματα και ιστορίες. Γιατί να υπάρχουν μόνο ποιητικά ιστολόγια;

Καλοτάξιδα τα δευτερόλεπτα!

Poet είπε...

Πώς θα μπορούσε να λείπει από εδώ το ξωτικό; Ένα πλάσμα κατ' εξοχήν της γοητείας των δευτερολέπτων !

Και να σκεφτείς, Χριστίνα, ότι το σύντομο αυτό διήγημα γράφτηκε το 1967, όταν διατηρούσαμε με έναν φίλο μεταφραστικό γραφείο στην οδό Βουλής στην Αθήνα. Σίγουρα οι ελληνικές πόλεις ήταν πιο ανθρώπινες τότε.

Όσο για τις εικόνες, ε, Τζούλια είναι αυτή, εγγύηση!

Poet είπε...

Ανδρέα μου, σε ευχαριστώ πολύ.

Θυμάμαι ότι, σ' ένα διήγημα που είχα διαβάσει παλιά, υπήρχε ένα ρολόι στον τάφο του κάθε ανθρώπου που έδειχνε τον συνολικό χρόνο της αληθινής ευτυχίας του στη ζωή. Περιττό να πω ότι ήταν κάποια δευτερόλεπτα, άντε λεπτά, βαριά βαριά ώρες.

Όσον αφορά τα κείμενα που θα δημοσιευτούν εδώ, για ένα πράγμα είμαι σίγουρος. Μπορεί να διαφωνήσετε, να σοκαριστείτε, ακόμη και να θυμώσετε, αλλά δεν θα βαρεθείτε. Η γοητεία των δευτερολέπτων θα διατηρήσει την αδρεναλίνη σας σε υψηλά επίπεδα.

Poet είπε...

Αιφνιδιάστηκες μετά από τις βουτιές σου στα νερά της Άνδρου, έτσι, Λίνα; Να είσαι καλά.

Υπάρχουν και ιστολόγια πεζογραφίας. Πρέπει να προσέχει όμως κανείς να αναρτά σύντομα κείμενα γιατί τα εκτενή (και μάλιστα σε όλο το εύρος της σελίδας) είναι δύσκολο να διαβαστούν. Βάσει έρευνας, ακόμη και στα λογοτεχνικά περιοδικά, τα κείμενα πάνω από τρεις σελίδες δεν διαβάζονται από κανένα.

Αρχίσαμε λοιπόν το ταξίδι μας και συνεχίζουμε.

55fm είπε...

Ένας γοητευτικός χώρος, φτιαγμένος από ψυχές που ζουν τα δευτερόλεπτα ανακαλύπτοντας και δημιουργώντας!
Τόλη μου και Τζούλια μου καλοτάξιδο!
Με συγκινεί που δεν απομακρύνεστε από τη γοητεία την ουσία και την ομορφιά!
Με δυναμώνει που επιθυμείτε...
Να είστε καλά!
Απολαμβάνω....

Poet είπε...

Τπάρχει μια νομοτελειακή αμοιβαιότητα σ' αυτόν τον παράξενο και μαγικό κόσμο. Ό,τι δίνει κανείς, αυτό και παίρνει. Δίνει ψυχρότητα, αδιαφορία, μίσος, αυτά με βεβαιότητα θα εισπράξει. Δίνει κατανόηση, αγάπη, αλληλεγγύη, μπορεί να περιμένει κάποια στιγμή την ανταπόδοση στο πολλαπλάσιο.

Αν λοιπόν εμείς ζούμε μέσα στη δημιουργία και την ομορφιά και αν τη μοιραζόμαστε με τους άλλους, εσύ είσαι ένα πολύτιμο μέρος της ανταμοιβής μας.

Τζούλια Φορτούνη είπε...

και λίγα δευτερόλεπτα κι από μένα να ευχαριστήσω όλους τους φίλους για τα καλά τους λόγια και να τους ευχηθώ τι άλλο...άπειρα δευτερόλεπτα ευτυχίας...
και στο νέο ιστολόγιό μας άπειρα δευτερόλεπτα...γοητείας...

55fm είπε...

Ο χαρταετός, από ψηλά καμαρώνει για το νεο ιστολόγιο!
Πιστεύει στην κίνηση και απογειώνεται όταν κινούνται τα δευτερόλεπτα με τέτοιο τρόπο!
Καλές πορείες!

"ΧΑΡΤΑΕΤΟΣ" είπε...

Καλοτάξιδο!
Επιτέλους οι άνθρωποι, με συνέπεια στον άνθρωπο δημιουργούν ταξίδια γοητευτικά!

Poet είπε...

Από τα μεγαλοπρεπή ουράνια σώματα με τον τεράστιο χρόνο ζωής, εγώ προτιμώ τους ταπεινούς χαρταετούς. Γιατί είναι πλάσματα των δευτερολέπτων που ονειρεύονται τον ουρανό και τον αγγίζουν κάποτε με τη φουντωτή ουρά τους. Όπως ο κάθε θνητός την ευτυχία.

Α. Δ.Ε. ΒΑΛΜΑΣ είπε...

Τόλη μου να που έγινε πραγματικότητα η ευχή μου να ξεκινήσεις πολλά όμορφα ιστολόγια. Αυτό ειδικά με ευχαριστεί ιδιαίτερα γιατί η πεζογραφία είναι η μεγάλη μου αγάπη. Αλμπατζάλ λοιπόν.

Μεγάλος φόρτος τώρα πια για σένα να παρακολουθείς και να τα ενημερώνεις όλα. Φυσικά και για την απίθανη γυναίκα - εικόνα - την Τζούλια μας, αλλά δεν σας φοβάμαι είστε ακούραστοι.

Εγώ ενημερώνομαι λίγο αργά αλλά πάντα δίνω το παρόν έστω και με καθυστέρηση μιας και ξέρεις ότι γιατρός δεν είμαι αλλά από τα νοσοκομεία δεν λείπω.

Καλή επιτυχία και σε αυτό το όμορφο λιβάδι της πεζογραφίας σου. Γνωρίζεις φυσικά την εκτίμηση και την φιλία που τρέφω για σένα αλλά και στην σύντροφο της ζωής σου την Σοφία και σε παρακαλώ να της μεταφέρεις εκτός από τους χαιρετισμούς μου ότι όταν περνάω από την γειτονιά σας κοιτάω τις στάσεις του ΟΑΣΘ οπότε αν την πετύχω να μην μου αρνηθεί μια ωραία διαδρομή προς το κέντρο της πόλης

Poet είπε...

Σε ευχαριστώ πολύ, Τάσο μου. Ναι, χρειαζόταν και η πεζογραφία. Βέβαια, είναι κουραστικό να γράφεις αναπόφευκτα μεγαλύτερα πεζά κείμενα αλλά θα το κάνω πιο αραιά και για να δίνω τη δυνατότητα στους αναγνώστες να τα διαβάσουν.

Η βοήθεια της Τζούλιας, όπως και της Λίνας στο Λιβάδι, είναι ανεκτίμητη. Χωρίς τη φιλία και τη συμπαράστασή τους, δεν θα είχα κάνει τίποτα στο διαδίκτυο.

Είμαι βέβαιος ότι η Σοφία θα χαρεί πολύ να κάνετε μαζί την πρωινή διαδρομή με το λεωφορείο. Είναι γνωστή ως «η κυρία που διαβάζει». Σπάνιο φαινόμενο στην Ελλάδα για τα μέσα συγκοινωνίας.

kanella16 είπε...

"Αλμπατζαλ", όπως θα λέγαμε παίζω μπάλα (για να ξεσκάσω όταν... μου `ρχεται) ζάλη. Ή όπως θα λέγαμε "ζήτα (τη) λάμπα" (τη φώτιση) ή... παλάντζα. Όλοι οι πιο πάνω αναγραμματισμοί της λέξης αλμπατζαλ, σημαίνουν ότι ψάχνω την ισορροπία μεταξύ του τώρα και του πριν, μεταξύ των εγγραφών των άλλων και των δικών μου εγγραφών! Πολύ ευρηματικό το μικρό και μεστό κείμενό σου , που δείχνει τη δυσκολία στις καθημερινές μας συννενοήσεις. Άλλα λέμε κι άλλα εννοούνται, αν δεν ακολουθούν τη ...πεπατημένη. Δύσκολο το σπορ της επικοινωνίας! Τη καλημέρα μου!

Poet είπε...

Το «Αλμπατζάλ» είναι "a nonsense word", Ευγενία μου. Το επινόησα από τους άναρθρους ήχους που έβγαζε παλιά κάποιος συμμαθητής μου στο σχολείο όταν κάποιος άλλος έλεγε μπούρδες.

Τελικά όμως όλα κάτι σημαίνουν. Ακόμη κι όταν σκεπάζονται από ένα παχύ στρώμα υποκρισίας. Αυτή δυσκολεύει την επικοινωνία. Ακόμη περισσότερο γιατί, όπως είπες, είναι και θέμα βιωμάτων, προσωπικότητας, ευαισθησίας κτλ.

Ευχαριστώ και καλωσόρισες. Βλέπω ότι άρχισες από τα παλιά και σου εύχομαι καλή συνέχεια. Και καλό βράδυ.