Μια ανθολόγηση από τα πεζά κείμενα του Τόλη Νικηφόρου (διηγήματα, μυθιστορήματα, παραμύθια) με εικόνες της Τζούλιας Φορτούνη



«Η ζωή μας αποτελείται όχι από μέρες,
μήνες και χρόνια,
αλλά από δευτερόλεπτα
που αιωρούνται και σκορπίζουν
στην άκρη του γκρεμού.
Δευτερόλεπτα αιφνιδιαστικά και γοητευτικά,
δευτερόλεπτα επικίνδυνα»

Δευτέρα 1 Δεκεμβρίου 2014

απόσπασμα από το βιογραφικό σημείωμα της κυρίας χουάιτ-ντυπόν-σμιτ


                                                                                Έξω ο άνεμος φυσούσε δυνατά,
                                                                                τα άγρια ζώα ούρλιαζαν και ψάχνανε
                                                                                να βρούνε στο σκοτάδι την τροφή τους,
                                                                                ενώ εκείνη ήταν μέσα σ' ένα καθαρό
                                                                                σπίτι και ζεστό !
                                                                                Τι ωραία που είναι να είσαι νοικοκυρά!
                                                                                έλεγε τότε μόνη της η κοτούλα.

                                                                                          (από παιδικό παραμύθι)


«Για να βρεις το στρατόπεδο, πρέπει να μυρίσεις τον αέρα. Οι σκιές που συναντάς στον δρόμο δεν ξέρουν τίποτα, δεν καταλαβαίνουν. Το πρόβλημά τους, που κάθε μέρα επαναλαμβάνεται, είναι να βρουν και να βάλουν στο στόμα τους ένα ψίχουλο, μια μπουκιά. Τα υπόλοιπα δεν έχουν σημασία»

                                                                                                    (οι εφημερίδες)  

Η Μόδα :  Το βαθύτερο από τα χρώματα. Εκείνο που ο Σαιν Λωράν είπε πως κρύβει στοχασμό και 
                  μυστήριο. Βαρύ μεταξωτό κρεπ, μακρύ ως τη γη, που τυλίγει και ανάγλυφο διαγράφει το
                  σώμα. Μπλούζες κρουαζέ, με αποκαλυπτική διαφάνεια. Μαύρες κάλτσες με έντονη ραφή.
                  Και, προπαντός, ταφτάς ! Ναι, είναι το κατεξοχήν καινούργιο ύφασμα. Ο ξεχασμένος       
                  ταφτάς που θροϊζει καθώς περπατάς. Οι προβλέψεις λένε πως θα κατέβει ακόμη και στον
                  δρόμο.    
Τρίτη     :  Ορεκτικά, σαλάτα.
                  Μακαρόνια ογκρατέν
                 Σνίτσελ. Αρακάς βουτύρου
                 Πουτίγκα αγγέλων - καφές,
Τα μάτια : Σκιά σε χρώμα άσπρο στο κάτω βλέφαρο, σκιά πράσινη στο επάνω βλέφαρο. Η πράσινη
                   προεκτείνεται προς τους κροτάφους και μεγαλώνει έτσι το μάτι. Το άι-λάινερ είναι σε
                   χρώμα γκρι-πράσινο και ακολουθεί γραμμή του ματιού. Οι βλεφαρίδες τονίζονται με
                   μάσκαρα σε χρώμα πράσινο ή καφέ. Τα φρύδια, λεπτά καμπυλωτά, συμπληρώνονται με
                   μολύβι καφέ.

«Ογδόντα εκατομμύρια παιδιών ηλικίας κάτω των πέντε ετών υποσιτίζονται, τα μισά αποθνήσκουν προ της σχολικής ηλικίας, τα μισά των όσων επιζούν δεν φοιτούν εις τα σχολεία, ο αναλφαβητισμός δεν παύει αυξανόμενος.
                                                                                             (οι εφημερίδες) 

Πέμπτη   : Μπριζόλες μαρινάτες
                  Πατάτες τηγανητές
                  Σαλάτα. Κρέμα καραμελέ.
                  Καφές.
Η μόδα   : Γυναίκα με πλατινένια σκαλωτά μαλλιά, με φαρδείς ώμους και τονισμένη μέση, βαθιά
                 ανοίγματα στη φούστα, που αποκαλύπτουν γυμνούς τους μηρούς έως ψηλά. Τυλιγμένη με
                 απαλά βελούδα, υφάσματα που γλιστρούν και λάμπουν, σατέν φορτωμένα με ντελικάτα
                 λουλούδια. Ψηλά τακούνια, μαύρες κάλτσες με ραφή. Για μια φορά ακόμη, ο Σαιν Λωράν
                 δημιουργεί ένα στυλ κι ένα τύπο γυναίκας με μυστήριο.

«Εκατομμύρια ανθρώπων συρρέους εις τας πόλεις εις αναζήτησιν μιας εργασίας και ενός μέσου συντηρήσεως αλλά καταλήγουν να διαβιούν εις αποκρουστικάς και ρυπαράς παράγκας».

                                                                                               (οι εφημερίδες)

Τα μάτια   : Ένα παιχνίδι χρωμάτων με σκιές σε αποχρώσεις οτυ μαργαριταριού, καφέ, γκρι-μπλε,
                    τιρκουάζ, πράσινο. Πρώτα τοποθετείται η σκιά στο χρώμα του μαργαριταριού που
                    καλύπτει ολόκληρο το βλέφαρο. Το καφέ τοποθετείται στην εσωτερική πλευρά του
                    επάνω βλεφάρου και στο κάτω βλέφαρο. Με το υπόλοιπα χρώματα σχηματίζονται τόξα,
                    που ξεπερνούν και καλύπτουν τα φρύδια. Μια λεπτή γραμμή άι-λάινερ και μάσκαρα
                    μαύρο ολοκληρώνουν το μακιγιάζ.

«Η μη βελτίωσις της σιτίσεως οφείλεται εις το γεγονός ότι αι λαϊκαί μάζαι του τρίτου κόσμου είναι τόσον πτωχαί ώστε δεν δύνανται να αγοράσουν τας τροφάς των οποίων έχουν ανάγκη, έστω και όταν
οι τροφαί αυταί είναι διαθέσιμοι τις επαρκείς ποσότητας».
                                                                                                (οι εφημερίδες)

Τα μάτια   : Σκιές σε χρώματα μπλε, γκρι ή πράσινο γκρι, τοποθετούνται κυκλικά γύρω από το μάτι.
                    Η γραμμή του άι-λάινερ έχει χρώμα καφέ και καλύπτει τα 3/4 του κάτω και επάνω
                    βλεφάρου, αρχίζοντας από τη μέση του ματιού. Οι βλεφαρίδες σε χρώμα μαύρο ή καφέ.                                                                               
Σάββατο    : Μπριζόλες χοιρινές σχάρας.
                     Λάχανο βουτύρου
                     Σαλάτα. Φρούτο
                     Καφές
Η μόδα     :   Διακόσια πενήτνα μοντέλα ! Κολεξιόν που μακρηγόρησε χωρίς καθόλου φλυαρίες ....
                     Ο μαιτρ δήλωσε πως θέλησε να δώσει λύσεις σε όλες τις γυναίκες απ' όλες τις
                     κοινωνικές τάξεις, για όλες τις στιγμές. Κι όπως πάντα πρόσφερε ένα φεστιβάλ
                     φαντασίας. Στα φορέματα, τα κεντημένα με τρύπες, στα πόντσο, στις κάπες με
                     φράντζα, στις σαζίμπλ, στις τυνίκ με βαθιά πλαϊνά ανοίγματα, στα χονδρά κολάν.

«Δεν παύει να διευρύνεται το χάσμα μεταξύ των ευπορούντων κατοίκων της γης και των άλλων. Οι ευπορούντες διακρίνονται δια την ικανότητά των όπως αυξάνουν ταχέως το μερίδιόν των. Σημαντικά ποσοστά από τα τρόφιμα που καταναλίσκονται στας βιομηχανικάς χώρες εισάγονται από τον τρίτον κόσμον»
                                                                                          (οι εφημερίδες)
΄Κυριακή   : Ορεκτικά. Σαλάτα
                     Ρύζι πιλάφι άσπρο
                     Κοτόπουλο φερμιέρ
                     Κρέμα καραμελέ
                     Καφές
Τα μάτια    : Σκιές σε χρώματα Abricot, Amethyset. Η πρώτη μπαίνει κοντά στις βλεφαρίδες, η
                     δεύτερη σε ένα μπλε ζεστό, ξεκινά από την εσωτεινή γωνά του ματιού, καλύπτοντας
                     όλο το μάτι. Σκιά μωβ μπαίνει στο τόξο του φρυδιού. Άϊ -λάινερ σύρριζα στις
                     βλεφαρίδες, που είναι μακριές και μαύρες, βαμμένες με καινούργιο μάσκαρα σε
                     στερεοποιημένη μορφή.

«Απομένουν ακόμη και εις τας πλούσιας περιοχάς της γης τεράστιαι ζώναι ένδειας, εξαθλιώσεως, ανεργίας και ανικανοποίητων επιθυμιών».
                                                                                         (οι εφημερίδες)

Οι μεγάλοι προσωπολόγοι δημιουργούν τον νέο τύπο της γυναίκας. Τα μάτια είναι συνήθως αμυγδαλωτά, τονίζονται με ελαφριά μόνο γραμμή άί-λάινερ και πολλές σκιές, σε χρώματα γκρι, μπλε, καφέ, περλέ, βιολέ, μωβ, πράσινο, που σχηματίζουν κύκλους ή τρίγωνα γύρω από τα μάτια. Η γυναίκα του 1972 εγκατελειψε τα αθώο παιδικό της πρόσωπο. Έγινε μυστηριώδης, θηλυκή, θελκτική, γοητεύτική !!
 

Τετάρτη 22 Οκτωβρίου 2014

η μεγάλη απόφαση

                                                                 
                                                                                               Βραχνές φωνές
                                                                                               αποχαμενες πριν την άρθρωση
                                                                                               στου μπετόν τους σπόνδυλους ...                 
                                                                                                                         Οι Άταφοι


        Αδύνατον να αντιδράσει στη δύναμη που αδυσώπητα τον τραβούσε προς τα κάτω. Ισορρόπησε. Το αεροπλάνο είχε πέσει σε κενό αέρος. Ξεκούμπωσε το κολλάρο. Έλυσε με σπασμωδικές κινήσεις τη γραβάτα. Το στόμα του ήταν στεγνό.
       - Παρακαλούνται οι κύριοι επιβάτες να προσδέσουν τις ζώνες ασφαλείας, ακούστηκε η μεταλλική φωή.
        Του φάνηκε πως ο αριστερός κινητήρας ακριβώς έξω απ΄το παράθυρο δεν δούλευε κανονικά. Το αίσθημα της ανησυχίας, η ακαθόριστη απειλή που χωρίς αιτία τον βασάνιζε σπό μέρες, άρχισε να παίρνει συγκεκριμένη μορφή.
        - Κάτι δεν πάει καλά, ψιθύρισε ο διπλανός.
         Έπνιξε μιαν ακατάσχετη παρόρμηση να πεταχτεί επάνω, ν' ανοίξει δρόμο με τις γροθιές, να τρέξει να κρυφτεί κάπου. Σκούπισε τα ιδρωμένα χέρια του στο παντελόνι.
          - Τι συμβαίνει; ψέλλισε.
          Ο άλλος σήκωσε τους ώμους.
           - Γιατί δεν μας λένε τίποτα;
           Πάντα φοβόταν το αεροπλάνο. Ένιωθε έξω από το στοιχείο του. Να τώρα που είχε παγιδευτεί σαν ηλίθιος μεταξύ ουρανού και γης, μετέωρος και ανυπεράσπιστος. Μακριά από το φιλικό περιβάλλον. Μόνος με εκατόν είκοσι ξένους.
            «Σας ομιλεί ο κυβερνήτης. Λόγω της σφοδράς κακοκαιρίας, το αεροπλάνο θα επιστρέψει εις το αεροδρόμιον»
            Οι αεροσυνοδοί εμφανίστηκαν στον διάδρομο. Του φάνηκε ότι προσπάθούσαν να κρύψουν την ανησυχία κάτω από επαγγελματικό χαμόγελο και τυπικό ενδιαφέρον. Παλιολαμαρίνες βαρυφορτωμένες καύσιμα, αποσκευές και ανθρώπους, σκέφτηκε. Γιαυτό διαλύονται σαν φούσκες. Αν είχα πάρει το ωραίο μου το τραίνο, τώρα θα κάπνιζα καθισμένος αναπαυτικά στο παράθυρο, χαζεύοντας λιβάδια και αγελάδες.
          Μια εκκωφαντική έκρηξη συγκλόνισε το αεροσκάφος. Ετερόκλιτα αντικείμενα σκορπίστηκαν από τα ράφια. Πήγε να σηκωθεί αλλά τον συγκράτησε η ζώνη ασφαλείας. Με τρεμάμενα χέρια άναψε τσιγάρο και το έσβησε σχεδόν αμέσως, διαλύοντας την κάφτρα. Είχε πάρει χαπάκια αλλά ένιωθε ναυτία. Ξεδίπλωσε μηχανικά τη σακκούλα. Κακοκαιρία, λέει. Κάποιος τρελός με βόμβα. Θυμήθηκε τις ιστορίες που είχαν πρόσφατα απασχολήσει τον τύπο.
       - Χάθηκα, συλλογίστηκε. Είμαι πολύ νέος για να πεθάνω. Τριανταεφτά, τριανταέξι και μισό. Είδε το όνομά του στην πρώτη σελίδα της εφημερίδας. Τη γυναίκα του στα μαύρα. Πώς πεθαίνει κανείς άραγε όταν πέφτει το αεροπλάνο; Χάνει τις αισθήσεις του με την πρόσκρουση, κομματιάζεται ή καίγεται ζωντανός μέσα σε φριχτή αγωνία; Δεν θυμάταν να 'χε διαβάσει πώς ακριβώς επέρχεται το μοιραίο. Οι ατέλειωτες δουλειές, τ' απραγματοποίητα σχέδια. Οι προσδοκίες. Και οι συμβιβασμοί. Αναπόφευκτοι. Η ζωή είναι σκληρή, χρειάζεται τετράγωνη λογική, αποφασιστικότητα, ρεαλισμό. Προ πάντων όχι συναισθηματισμούς. Είχα κάνει τις αβαρίες του, είχε φθαρεί απ' τον αγώνα. Είναι αρκετό αντάλλαγμα η επίτυχία.
         Σαν από κάποιον άλλο κόσμο άκουσε τις υστερικές φωνές μιας γυναίκας. Ένα παιδάκι έκλαιγε, κάποιος είχε λιποθυμήσει. ΉΘελε να πάει στο καμπινέ. Πάσχισε να συγκρατηθεί.
         Το χρήμα, η δύναμη είναι το παν. Χρειάζονται βέβαια θυσίες. Πέτυχε όμως τον στόχο του. Θυμήθηκε το είκοσί του χρόνια. Τότε πίστευε σ' έναν καλύτερο κόσμο. Τρέμω για το τομάρι μου και τα αγαθά μου, μονολόγησε πικρά. Και είμαι συνεπής. Έτσι που κατάντησα, είμαι συνεπής. Στο κάτοπτρο του φόβου, αντίκρισε τη ζωή του με απέχθεια. Πάντα όμως υπάρχει καιρός. Ή όχι;
           «... άνωθεν του αεροδρομίου. Παρακαλούνται οι κ.κ. επιβάται όπως ακολουθήσουν κατά γράμμα τας οδηγίας του ιπτάμενου προσωπικού».
           Φάνηκαν κάτω τ' ατέλειωτα οικοδομικά τετράγωνα της πρωτεύουσας. Δέντρα, νιόχτιστα σπίτια, δρόμοι, ένα υπαίθριο λούνα παρκ, κίνηση, σιγουριά. Τι δεν θα'δινε να βρίσκεται εκεί όπως τόσοι άλλοι. Να περπατάς σ' έναν εξοχικό δρόμο την άνοιξη, τι υπέρτατη ευτυχία.     
           Το αεροπλάνο έκανε μερικούς κύκλους για να εξαντλήσει τα καύσιμα κι άρχισε ύστερα να χάνει ύψος. Έκλεισε τα μάτια, τα άνοιξε, τα ξανάκλεισε. Έσκυψε και συσπειρώθηκε. Θα γίνω άλλος άνθρωπος, αποφάσισε.
             Ολόκληρο το σώμα του βρισκόταν σε υπερένταση. Και η τελευταία ίνα. Οι ρόδες άγγιξαν τον διάδρομο προσγειώσεως, το αεροπλάνο τινάχτηκε, τραντάχτηκε βίαια, χοροπήδησε κι ακινητοποιήθηκε περιτριγυρισμένο από πυροσβεστικές αντλίες, νοσοκομειακά αυτοκίνητα, το προσωποκό του αεροδρομίου.
             Για λίγο δεν σάλεψε. Μετά σηκώθηκε μουδιασμένος. Τεντώθηκε. Πέρασε το δεξί χέρι πάνω απ' τα μαλλιά του. Κούμπωσε το κολλάρο κι έσιαξε τη γραβάτα. Τίναξε το ένα πόδι κι ύστερα το άλλο. Γερός, ανέγγιχτος. Έγλειψε τα χείλη. Σκούπισε μ' ένα μαντίλι το μέτωπό του.
            - Δεν υπάρχει πλέον ουδείς κίνδυνος. Περάστε, παρακαλώ.
           Έτρεμε ακόμη καθώς κατέβαινε τις σκάλες. Η καταιγίδα είχε κοπάσει. Ο καθαρός, ψυχρός αέρας της θάλασσας του 'κανε καλό. Προχώρησε στην άσφαλτο και βαθμιαία το βήμα του έγινε σταθερό, σίγουρο. Το μυαλό ξεκαθάρισε, ένιωσε μιαν απέραντη ευδαιμονία. Τράβηξε βαθειά εισπνοή. Γύρω του άλλοι ταραγμένοι, χαρούμενοι επιβάτες. Στιγμές αδυναμίας, σκέφτηκε. Νεύρα είναι αυτά, ο βραχνάς πέρασε. Η προσγείωση ήταν τέλεια. Αν ήταν εκεί ο πιλότος, θα τον φιλούσε.

           Στην αίθουσα αναμονής πολύχρωμα φώτα, κίνηση, θόρυβος, ζεστασιά. Κατευθύνθηκε σ' ένα τηλεφωνικό θάλαμο. Σχημάτισε τον αριθμό με νηφαλιότητα και αδημονία.
            - Είχαμε μια μικρή περιπέτεια, τίποτα το σοβαρό. Έτσι για ν' ανάψουν τα αίματα. Άκου. Εκείνα τα γραμμάτια να διαμαρτυρηθούν αμέσως  ... Όχι, δεν μπορούμε να περιμένουμε. Ετοίμασε κα την αγωνή εξώσεως. Θα βρίσκομαι στο γραφείο τις οχτώ το πρωί δίχως άλλο.             
 

Δευτέρα 22 Σεπτεμβρίου 2014

Εταιρία περιορισμένης ευθύνης


6 Οκτωβρίου – ώρα 5.15 μ.μ. 

Ξεροί, διαπεραστικοί, αλλεπάλληλοι οι κρότοι από την εξάτμιση του         μοτοσακό χώθηκαν σαν αιχμηρά καρφιά στους κροτάφους των περαστικών. Το πέτσινο μπουφάν έστριψε τη γωνιά του δρόμου κι απολαυστικά μαρσάρισε αρκετές φορές ακόμα, συντρίβοντας τη γαλήνη του φθινοπωρινού απογεύματος.
         Εντελώς απρόσμενα ξεμπούκαρε το αυτοκίνητο από το μισοσκότεινο στενό και χτύπησε το δίκυκλο στην πίσω ρόδα, στέλνοντας      τ ον οδηγό να κάνει κωμικές τούμπες στον αέρα και να σωριαστεί ανάσκελα στο υγρό γρασίδι του πάρκου. Ο μπροστινός τροχός κατρακύλησε σπασμωδικά σε μια αβέβαιη διαδρομή ώσπου τράκαρε στο πεούλι κι οριζοντιώθηκε.  Αφήνοντας ένα τελευταίο στεναγμό, η μηχανή βουβάθηκε οριστικά. Βενζίνες και λάδια ανακατεμένα με άπειρα τρίμματα γυαλιού πλημμύρισαν την άσφαλτο.
        Ο νεαρός σηκώθηκε παραπατώντας ,  έψαυσε τα μέλη του και με ανακούφιση διαπίστωσε ότι δεν είχε πάθει μεγάλη ζημιά. Στάθηκε για λίγο περίλυπος πάνω από κηλίδες και συντρίμια, κοίταξε τα γδαρμένα γόνατά του και μετά ακούμπησε σ’ ένα παγκάκι , κρατώντας το κεφάλι στις παλάμες του. Το μυστηριώδες αυτοκίνητο είχε εξαφανιστεί.  Ακούστηκε και πάλι η διακριτική μουσική πιάνου από μακριά. Καφεκίτρινα φύλλα ταλαντεύονταν στον αέρα, η ησυχία ήταν σχεδόν απόλυτη.

29 Οκτωβρίου – ώρα 1,27 π.μ.

Το δευτερόλεπτο ακριβώς που άναψε το πράσινο φως, το γυαλιστερό αεροδυναμικό αυτοκίνητο βρυχήθηκε, μούγκρισε, τινάχτηκε μπροστά με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Κρατώντας γερά το τιμόνι με δάχτυλα  χωμένα σε πέτσινα, τρυπητά γάντια, ο οδηγός μαρσάρισε επανειλημμένα, περνώντας έξω από το κοσμικό ζαχαροπλαστείο. Έσιαξε το μεταξωτό φουλάρι, στερέωσε το καθρεφτάκι, έκανε απότομη στροφή και ξαναμαρσάρισε.
Απροειδοποίητα ξεπρόβαλε το φορτηγό από το στενό, χτύπησε το σπορ αυτοκίνητο με τον βαρύ, σιδερένιο προφυλαχτήρα και τσαλάκωσε τη λαμαρίνα. Άνοιξε μετά ταχύτητα και χάθηκε στο βάθος του δρόμου. Οι θαμώνες πετάχτηκαν έξω και κατόρθωσαν να βγάλουν τον οδηγό ακέραιο, πριν τον προλάβει η φλόγα από το καπό. Τα τραύματά του ήταν επιπόλαια αλλά το κομψό σακκάκι είχε σκιστεί  και το φαρδύ παντελόνι ήταν καταλερωμένο. Τίποτα πια δεν τάραζε την ηρεμία της δροσερής βραδιάς.

14 Νοεμβρίου – ώρα 8.50 μ.μ.

Το φορτηγό με φώτα και πολύχρωμα λαμπιόνια αναμένα, σαν χριστουγεννιάτικο δέντρο, έτρεχε στον εξοχικό δρόμο, αγνοώντας το όριο ταχύτητας.  Εξήντα, τόνιζαν δεξιά οι μεγάλοι αριθμοί στη στρογγυλή πινακίδα με αμφίβολη πειστικότητα. Ο οδηγός την είδε και κάγχασε, φτύνοντας έξω από το παράθυρο. Έπρεπε να προλάβει να  παραδώσει.  Το κασετόφωνο έπαιζε παθιάρικα λαϊκά τραγούδια που κι ο ίδιος σιγομουρμούριζε με κέφι. Από τη θέση του οι λιγοστοί πεζοί και τα ιδιωτικά αυτοκίνητα φαινόντουσαν μικροσκοπικά και αδύναμα. Μύγες είναι, σκέφτηκε, κουνούπια, αν  φάμε και κανένα πρόστιμο, θα το πληρώσουμε, με το τριαξονικό φορτηγό το οικονομάς και δεν φοβάσαι κανένα.
Είχε μια φοβερή έκφραση έκπληξης και απορίας όταν πολύ αργά διέκρινε τον χοντρό κορμό του δέντρου τοποθετημένο κάθετα στον δρόμο.

Κυριακή, 7 Ιανουαρίου – ώρα 11.00 π.μ.
Ο κύριος Χαρίλαος ξύπνησε όπως πάντα στις έξι και τριάντα ακριβώς. Χουζούρεψε ένα τεταρτάκι κάτω από τα μάλλινα σκεπάσματα κι ύστερα σηκώθηκε κεφάτος.  Την είχε συνηθίσει τη μοναξιά τόσα χρόνια τώρα κι όχι μόνο δεν τον πείραζε αλλά δεν μπορούσε να φανταστεί τη ζωή του διαφορετικά.
Πίνοντας τον μέτριο καφέ του, έριξε μια ματιά στην εφημερίδα και πολύ χάρηκε που είχαν δημοσιεύσει το γράμμα του για τις χαμένες πατρίδες.  Το ξαναδιάβασε προσεκτικά, έτσι μεταμορφωμένο από τη λινοτυπική μηχανή, λες και προερχόταν από κάποιον τρίτο. Μικρασία, Μικρασία, συλλογίστηκε με καμάρι και μελαγχολία, κάποτε ήμασταν κι εμείς παιδιά, πώς περνάνε τ’ άτιμα τα χρόνια. Έπλυνε μετά τα λίγα πιάτα, σκούπισε, τακτοποίησε, τάισε το καναρίνι στο μπαλκόνι με φρέσκο καναβούρι.
Υπόδειγμα υπαλλήλου, υπόδειγμα συντηρητικού και θεοφοβούμενου ανθρώπου, τυπικός ευγενικός, ακέραιος. Ποτέ δεν είχε δώσει αφορμή να του κάνουν την παραμικρή παρατήρηση. Στις εννιά βγήκε για τον εκκλησιασμό, έδωσε στον άχρωμο τύπο που τον πλησίασε δήθεν αδιάφορα και του είπε «συν Αθηνά και χείρα κίνει, κύριε Χαρίλαέ μου», το διπλωμένο κατοστάρικο, πολύ διακριτικά, πολύ σεμνά, και μόλις τώρα γύρισε και μάζεψε το ταχυδρομείο του πίσω από την πόρτα.
Καθισμένος στη βαθειά του πολυθρόνα, κοίταξε την αλληλογραφία.  Λογαριασμός ηλεκτρισμού, πάντα κυμαίνεται ανάμεσα στις 140 και 160 δραχμές για το δίμηνο και ο θερμοσίφωνας είναι που καίει το περισσότερο, λογαριασμός τηλεφώνουν εντάξει, δύο καθυστερημένες ευχετήριες κάρτες με χιόνια, κεριά και καμπάνες, τα ξαδέρφια από το χωριό. Ο τελευταίος φάκελλος,  μακρόστενος και αρκετά φουσκωμένος, του κίνησε δικαιολογημένη περιέργεια. Τον άνοιξε με αδημονία και κάποιο ίχνος υποψίας. Έβγαλε ένα πολυγραφημένο χαρτί.

                                                                            

                                                                      ΑΚΡΩΣ ΑΠΌΡΡΗΤΟΝ

                     ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΙΣ ΙΔΡΥΤΙΚΏΝ ΜΕΛΩΝ                 
                    «ΣΥΝ ΑΘΗΝΑ ΚΑΙ ΧΕΙΡΑ ΚΙΝΕΙ» Ε.Π.Ε. - ΕΤΟΣ 1973                                    
ΕΣΟΔΑ                                                                              

 Εισφορά ιδρυτικών μελών – 8 Χ 10.000 = Δρχ.   80.000
   
Συνδρομαί έτους – Μέλη 500 Χ 1.200      = Δρχ.  600.000                                                                                                      
Λοιπαί συνδρομαί                                            Δρχ. 110.000                                                                                                                  
Τόκοι καταθέσεων                                           Δρχ,    22.650                                                                                                        
Ευεργέται, Δωρηταί                                         Δρχ. 150.000                           

Σύνολον                                                               Δρχ, 962.650


     ΕΞΟΔΑ

Ενοικιάσεις οχημάτων, επισκευαί κ.ο.κ.         Δρχ. 221.674                                                                                                      
Απασχόληση βοηθών πάσης φύσεως             Δρχ.  135.188                                                                                                                     
Δκαστικά έξοδα και αποζημιώσεις                  Δρχ.  42.327                                                                                                                                                                                  
Έκτακτες χορηγήσεις                                            Δρχ.   60.000                                                                                                                                                                        
 Εις ειδικόν αποθεμάτικόν                                   Δρχ.  200.000                                                                                                                                                                
Υπόλοιπον εις νέον                                              Δρχ,   303.461

Σύνολον                                                                 Δρχ.    962.650



Αγαπητά Μέλη,

Με ιδιαιτέραν ικανοποίησιν, τα οκτώ ιδρυτικά μέλη θέτουν υπό την κρίσιν σας τον Απολογισμόν του πρώτου έτους λειτουργίας της εταιρείας μας.

Ολική ή μερικά καταστροφή πεντήκοντα εννέα ιδιωτικών αυτοκινήτων, δεκαέξ φορτηγών, εκατόν είκοσι επτά μοτοποδηλάτων, μοτοσακό και μοτοσυκλεττών πάσης φύσεως, συμπεριλαμβανομένων των τρικύκλων. Εν  συνόλω, διακόσιοι δύο κομπλεξικοί ετιμωρήθησαν, πλείστοι δεν εξ αυτών, αναφέρομεν μετά μεγάλης χαράς, επείσθησαν όπως εις το μέλλον  απέχουν της δημόσιας εκδηλώσεως των συμπλεγμάτων των. Υπολογίζομεν εις δεκατέσσερις τους μη συνετισθέντας, εναντίον δε των κυρίων αυτών θα ληφθούν περαιτέρω πλέον δραστικά μέτρα.

Ως ευθύς εξ αρχής εδηλώσαμεν, αντικειμενικός σκοπός της εταιρείας μας δεν  είναι η εκδίκησις, αν και θα εδικαιούμεθα να απαιτήσωμεν οφθαλμόν  αντί οφθαλμού και οδόντα αντί οδόντος. Είμεθα πολιτισμένοι άνθρωποι  και, δεν παραλείπομεν να τονίσωμεν, άκρως νομοταγείς. Το ότι εις την παρούσαν περίπτωσιν δύναται να λεχθή ότι δεν τηρώμεν το γράμμα του νόμου, οφείλεται εις την επί σειρά ετών συσσωρευθείσαν αγανάκτησίν μας.

Σημειώσατε όμως ότι η επέμβασις μας λαμβάνει χώρα πάντα  όταν ήδη υφίσταται παράβασις ήτις κάλλιστα θα ηδύνατο να προκαλέση ατύχημα. Δεν απομένει παρά τα στοιχείον της προθέσεως, η δε πρόθεσις υφίσταται και εκ μέρους του κομπλεξικού.

Παρά τα ανωτέρω,  είμεθα πρόθυμοι να υποστώμεν τας συνεπείας των πράξεών μας, εάν παρ’ ελπίδα ήθελεν κινηθή εναντίον μας ο νόμος, πράγμα το οποίον απευχόμεθα και πράττομεν παν το δυνατόν ίνα το αποφύγωμεν. Το εκ Δρχ. 200.000 Ειδικόν  Αποθεματικόν προεβλέφθη δια το ενδεχόμενον ακριβώς τούτο. Βασιζόμεθα, προσέτι, εις την έκτακτον αρωγήν  των μελών εάν προκύψει τοιούτον θέμα.

Στόχος μας δεν είναι λοιπόν η εκδίκησις κατά των όλως αναιτίως χρησιμοποιούντων το τιμόνι ως έγχορδον όργανον με χορδάς τα νεύρα μας, οίτινες δια την εν γένει συμπεριφοράς των κατασυκοφαντούν την φιλήσυχον και πολυπληθή τάξιν των ιδιοκτητών και οδηγών οχημάτων, αλλά ο συνετισμός των σχετικών ολίγων επ’ ωφελεία των πολλών και η διαβίωσίς μας εις πόλιν με στοιχειώδη ησυχίαν και ηρεμίαν. Προς τούτο, δεόντως και ανευθύνως εψιθυρίσθη εις τους διακοσίους δύο ότι το ατύχημά των δεν ήτο ατύχημα και τους επεστήθη η προσοχή εις το μέλλον.

Οφείλομεν να υπογραμμίσωμεν ότι ουδείς σοβαρός τραυματισμός έλαβε χώραν βοηθών μας ή κομπλεξικών. Εις δεν την τοιαύτην απευκταίαν περίπτωσιν και αναλόγως των συνθηκών, η εταιρεία προτίθεται όπως διαθέσει εκ των ιδίων αυτής κεφαλαίων λογικόν ποσόν προς επανόρθωσιν.  Δύνασθε συνεπώς να έχετε απολύτως αδιατάρακτον την συνείδησιν ότι πράττετε έργον αγαθόν δια της μηνιαίας εισφοράς σας. Δια το ανελλιπές της καταβολής της σας συγχαίρομεν θερμώς.

Ήδη το ειδικά συνεργεία θορυβομετρητών αναφέρουν, παρά την αύξησιν των  κυκλοφορούντων οχημάτων,  μείωσιν της εντάσεως των θορύβων κατά πέντε ντεσιμπέλ εις άπασας σχεδόν τας περιοχάς της κατοικίας των μελών μας αλλά και εις ολόκληρον την πόλιν. Τούτο ασφαλώς δύνασθε να διαπιστώσετε και μόνοι σας. Ως θα παρατηρήσατε, τα Δικαστικά Έξοδα και οι Αποζημιώσεις ευρίσκονται εις λίαν ικοποιητικόν επίπεδον, ουδεμία δε άνοδος αναμένεται.

Πάντα ταύτα όμως αφορούν το παρελθόν, το δε μέλλον είναι εκείνο που μας ενδιαφέρει κυρίως. Τα σχέδιά μας δια το τρέχον έτος έχουν ως εξής:

Διπλασιασμός των μελών από πεντακόσια εις χίλια, βάσει των ιδίων αυστηρών κριτηρίων επιλογής και κυρίως της εχεμυθείας. Υπερηφανευόμεθα ότι εις τους συνδρομητάς μας συγκαταλέγονται όχι μόνο δικηγόροι, ιατροί, φαρμακοποιοί, δημόσιοι υπάλληλοι, συνταξιούχοι διαφόρων ταμείων και λοιπά επίλεκτα μέλη της κοινωνίας μας, αλλά και εκπρόσωποι των λαϊκών τάξεων (εις τους οποίους το παρόν εστάλη μεταφρασμένον εις την καθομιλουμένην) με ειδικώς μειωμένην εισφοράν ή και άνευ τοιαύτης, τιμής ένεκεν, όπως αι χήραι και μητέρες θυμάτων τροχαίων ατυχημάτων.

Η εταρεία μας, κύριοι, ιδρύθη συνεπεία της επειγούσης κοινωνικής ανάγκης την οποίαν και εξυπηρετεί, ακρογωνιαίος δε λίθος της είναι η αμοιβαία εμπιστοσύνη. Όταν κρίνωμεν ότι δεν υπάρχει πλέον λόγος συνεχίσεως του έγου μας, θα διαλυθώμεν αυτοβούλως και θα επιστέψωμεν το υπόλοιπον του ταμείου εις τα μέλη, βάσει του καταστατικού όπερ έχετε ήδη εγκρίνει.

Δυστυχώς, παρά τας σημαντικάς επιτυχίας μας, το μέλλον δεν διαγράφεται  ρόδινον.  Αι αντιπροσωπεία πάσης φύσεως οχημάτων αυξάνονται, αι πωλήσεις, παρά τον περιορισμόν των εισαγωγών, ακολουθούν ανοδικήν πορείαν, τα εργοστάσια πολλαπλασιάζονται, η παραγωγή επιταχύνεται, η αρπακτικότης του κόσμου και η ασυδοσία των κομπλεξικών εντείνονται και το μόνον το οποίον μειούται σταθερώς είναι η κοινωνική συνείδησις των πολιτών. Την συνείδησιν αυτήν πρέπει να ενδυναμώσωμεν. Δια τούτο και θα αυξήσωμεν τον αριθμόν των μελών μας.

Αγαπητά μέλη, ατυχώς αι δυνατότητες της εταιρείας μας είναι, εξ αυτής ταύτης της φύσεώς της, περιωρισμέναι. Έχομεν όμως την βάσιμον ελπίδα ότι αι αρχαί συντόμως θα καταστήσουν περιττά τα δικά μας ανορθόδοξα ημίμετρα δια της λήψεως πλέον αποφασιστικών αποφάσεων (προληπτικών δια της παιδείας και κατασταλτικών δια των κυρώσεων), ώστε η διαβίωσίς μας εις τας πόλεις να μην καταστεί αδύνατος.

     Με εγκαρδίους χαιρετισμούς                                                                         (υπογραφαί  σαφώς δυσανάγνωσται)

Υ.Γ. Περιττόν να τονίσωμεν ότι, μετά την ανάγνωσίν του, το παρόν έγγραφον πρέπει να καταστραφεί παντελώς δια τους πυρός.


Ο  κύριος Χαρίλαος τεντώθηκε στην πολυθρόνα του και χασμουρήθηκε χορταστικά. Φόρεσε τις ζεστές του παντούφλες, σηκώθηκε, πήγε στην κουζίνα, άναψε ένα σπίρτο και πάνω στο τσίγκινο πιατάκι έκαψε το χαρτί. Σκόρπισε τις στάχτες και τις έριξε στον σκουπιδοτενεκέ.

Φιλότιμα παιδιά, σκέφτηκε, τους αξίζει ένα μεγάλο μπράβο. Δεν έχουν άδικο, οι θόρυβοι είναι τώρα κάπως πιο υποφερτοί αλλά αργότερα τι γίνεται. Πριν δεκαπέντε μήνες που είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι κάποιος έπρεπε να κάνει τέλος πάντων  κάτι γιατί αυτή η κατάσταση δεν μπορούσε να συνεχιστεί, ήταν πια ώριμος να δεχτεί την ιδέα της εταιρίας και από το υστέρημά του να συνεισφέρει εκατό δραχμές τον μήνα.

Κουτός δεν ήταν ο κύριος Χαρίλαος. Είχε επίγνωση του γεγονότος ότι οι ενέργειες αυτές ήταν απελπισμένες,  σπασμός κι επιθανάτιος ρόγχος ενός πολιτισμού που βρισκόταν στο έσχατο στάδιο της παρακμής. Μα τους έβρισκε μια αλλόκοτη συνέπεια. Περισσότερο τον τραβούσαν σαν παιχνίδι, ήταν κάποτε άσσος στον πετροπόλεμο. Στο κάτω-κάτω, αν αυτοί  προτιμούν τα μηχανάκια, κι εγώ θα παίξω με τον δικό μου τρόπο, με τα δικά μου όπλα.

Έβλεπε τώρα πως δεν τον ικανοποιούσε το τηλεκατευθυνόμενο παιχνίδι χωρίς την άμεση συμμετοχή του. Ίσως έπρεπε να βάλει κάτι λίγο κι εκείνος, μια προσωπική υπογραφή. Να, λόγου χάρη, αυτός ο εντελώς αντιπαθητικός γείτονας που χτυπάει τις πόρτες κάθε βράδυ και φωνάζει με τους φίλους του και κορνάρει και παρκάρει μπροστά στην είσοδο σαν να είναι το πεζοδρόμιο αμπελοχώραφό του.


Κοίταξε το κουτί με τη ζάχαρη μ’ένα παράξενο χαμόγελο. Ύστερα έβαλε σε μια γκρίζα χαρτοσακκούλα λίγη, γύρω στα εκατό δράμια. Πολύ δραστικό φάρμακο κατά των θορυβοποιών αυτοκινήτων (μέσα στο ρεζερβουάρ της βενζίνης κάνει θαύματα), όπως άλλωστε τόνιζε και το σχετικό εγχειρίδιο που είχε δανειστεί από τη δημόσια βιβλιοθήκη. Θυμήθηκε τα νιάτα του, τότε που είχαν ρίξε στη θάλασσα τον κορδωμένο λιμοκοντόρο καθώς βολτάριζε στην παραλία της Σμύρνης. Συν Αθηνά και χείρα κίνει, κύριε Χαρίλαέ μου, μονολόγησε.

Δευτέρα 18 Αυγούστου 2014

Άψογοι στην εμφάνιση, άψογοι στη συμπεριφορά

(painting by Manet, Bon Bock)

Ο κριτής έσκυψε και χτύπησε δυο-τρεις φορές δυνατά το καμπανάκι του τελευταίου γύρου. Οι επικεφαλής της κούρσας των δέκα χιλιάδων μέτρων αντέδρασαν ακαριαία επιταχύνοντας τον ρυθμό τους στη στροφή ενώ οι υπόλοιποι δρομείς έμειναν πίσω. Οι άλτες και οι ρίπτες των αγωνισμάτων που διεξάγονταν ταυτόχρονα διέκοψαν προσωρινά τις προσπάθειές τους. Οι παροτρύνσεις, οι επευφημίες, το μεγάλο βουητό του πλήθους ανέβηκαν απότομα στον ουρανό σαν αερόστατο με κομμένα σχοινιά.

Ήταν ένα γλυκό ανοιξιάτικο απόγευμα με το θαλασσινό αεράκι να ανεμίζει τις πολύχρωμες σημαίες των διαφόρων κρατών που έπαιρναν μέρος στους διεθνείς αγώνες. Καθισμένος ήρεμα στην προτελευταία σειρά του πάνω διαζώματος, δίπλα σ' έναν άγνωστο κύριο, άψογο στην εμφάνιση, άψογο στη συμπεριφορά, ο Κάπα Άλφα παρακολουθούσε τους αθλητές τρώγοντας τα αγαπημένα του μπατιρόσπορα. Φρόντιζε να μην φτύνει τα φλούδια στις πλάτες και τα κεφάλια των μπροστινών αλλά να τα αφήνει προσεκτικά να πέφτουν ανάμεσα στα πόδια του. Όταν τα σπόρια τελείωσαν, τσαλάκωσε το χάρτινο σακουλάκι γλείφοντας στα χείλη του το αλάτι και έψαξε πάλι τις τσέπες του.

Αμέσως μετά, αισθάνθηκε ένα πυρωμένο καρφί στη πλάτη του κι άλλο ένα στα πλευρά του κι ένα τελευταίο στο αριστερό του μάγουλο. Ήταν τα ερευνητικά, απορημένα και ενοχλημένα έως οργισμένα, επίμονα βλέμματα αρκετών άλλων θεατών. Το μήνυμα που μετέφεραν, η συγκεντρωμένη και πολλαπλασιασμένη δύναμή τους και το γεγονός ότι εκείνος ήταν ο αποδέκτης δεν τον παραξένεψαν. Μπορούσε άνετα κανείς να υποθέσει ότι είχε πια συνηθίσει σε αυτού του είδους τις αντιδράσεις.


Στην πολυτελή είσοδο με την φωτεινή καλλιτεχνική επιγραφή και τα ψιλοδουλεμένα κουρτινάκια, ο υπεύθυνος τον κοίταξε από πάνω ως κάτω σαν ελλειποβαρή μερίδα. Όταν έλαβε την απάντηση που θα έπρεπε λογικά να αναμένεται, έκανε μια σχεδόν περιφρονητική κίνηση του χεριού και τον οδήγησε με ελαφρά ανασηκωμένα φρύδια από τον διάδρομο σ' ένα λιτό τραπεζάκι κάπου στο βάθος. Με μια παρόμοια κίνηση του υπέδειξε να καθίσει, απίθωσε μπροστά του τους καταλόγους των φαγητών και των ποτών και βιάστηκε να εξαφανιστεί.

Ο Κάπα Άλφα έριξε τη συνήθη διερευνητική ματιά στον βαθμό που του επέτρεπε η περιορισμένη ορατότητα από το σημείο που βρισκόταν. Πρόσεξε ότι αρκετά τραπέζια τριγύρω ήταν άδεια. Ασφαλώς καλύτερα τραπέζια. Πρόσεξε τον άγνωστο κύριο, άψογο στην εμφάνιση, άψογο στη συμπεριφορά. Για λίγο, το βλέμμα του στάθηκε σε μια γοητευτική κοπέλα με μακριά μαύρα μαλλιά που έτρωγε ανάμεσα σε φίλους, περίπου στο κέντρο του εστιατορίου. Ύστερα περιεργάστηκε τη διακόσμηση, τα φωτιστικά, τα τραπεζομάντιλα και τα μαχαιροπίρουνα, κάποιους πελάτες που έμπαιναν. Ακόμη και τα ακροβατικά΄των σερβιτόρων με τους δίσκους και τα γεμάτα πιάτα στον αέρα.

Πριν μελετήσει τους καταλόγους, το τελευταίο που είδε, όπως συχνά συμβαίνει με τα σημαντικότερα των πραγμάτων, ήταν η κάπως διαφορετική πόρτα δίπλα του και, λίγο αργότερα, η χαρακτηριστική παράσταση του αποχωρητηρίου πάνω από το κεφάλι του. Πήρε μια βαθιά ανάσα κι αναστέναξε σαν άνθρωπος που υποκύπτει στο μοιραίο. Σαν άνθρωπος που δεν θα μπορούσε να πει ότι δεν το περίμενε.


Στις δύο μετά τα μεσάνυχτα, ο δρόμος της συνοικιακής γειτονιάς ήταν έρημος και βουβός. Όπως και η αυλή του λυκείου με τα καλάθια του μπάσκετ, όπως και τα φτωχά προκήπια, όπως και τα μακρόστενα μπαλκόνια με τις γλάστρες. Ελάχιστα παράθυρα φωτισμένα στις καινούριες τετραώροφες πολυκατοικίες και τα παρκαρισμένα αυτοκίνητα από τις δυο μεριές να φαντάζουν σαν τεράστια υπνωτισμένα έντομα.Που και που, κάποιο ξέφτι μουσικής, κάποιες ανάκατες χαρούμενες φωνές ξέφευγαν από τις μπαλκονόπορτες και χρωμάτιζαν στιγμιαία τη γκρίζα σιγή.

Γυρίζοντας από την τελευταία παράσταση του παραλιακού κινηματογράφου, ο Κάπα Άλφα πλήρωσε λίγο πιο πάνω το ταξί που είχε μοιραστεί με τον άψογο στην εμφάνιση, άψογο στη συμπεριφορά κύριο, και περπάτησε χαλαρά εκατό περίπου μέτρα ως το σπίτι του. Άλλο ένα έργο με φόνους, σεξ και εμπόριο ναρκωτικών, σκέφτηκε,  Ο σκύλος στο μπαλκόνι του γείτονα είχε στήσει τα πόδια στα κάγκελα και ούρλιαζε ανατριχιαστικά. Το απόλυτα γνωστό, το απόλυτα οικείο περιβάλλον. Εκείνο  που ασφαλώς δεν περίμενε ήταν να πεταχτούν ξαφνικά από το σκοτεινό αυτοκίνητο τρεις γεροδεμένοι άντρες. Να τον αρπάξουν, πριν προλάβει να αφήσει ένα τριπλό άλφα σαν επιφώνημα μαζί με ένα χι σαν ερωτηματικό, και να τον μπουζουριάσουν στο πίσω κάθισμα, να του χώσουν μια χοντρή πατσαβούρα στο στόμα.Ίσως γι' αυτό δεν κατάφερε καθόλου να αντισταθεί παρόλο που ήταν αρκετά μεγαλόσωμος και αρκετά νέος.

Η γαλήνη της γειτονιάς αποκαταστάθηκε αμέσως όπως η ακύμαντη επιφάνεια του νερού μόλις φτάσει η πέτρα στον πάτο. Με σβηστούς τους προβολείς, με τα φαρδιά του λάστιχα σχεδόν αθόρυβα, το αυτοκίνητο ξεκίνησε και σύντομα έστριψε τη γωνιά του κάθετου δρόμου προς το ρέμα. Λίγα λεπτά αργότερα. στάθμευσε και πάλι παρακάτω, εκεί που μια πυκνή συστάδα δέντρων παρείχε κάλυψη για κάθε είδους νυχτερινές δραστηριότητες.

Ο Κάπα Άλφα δεν θα γύριζε εκείνο το βράδυ στη ζεστασιά του δωματίου του, δεν θα ακολουθούσε την καθιερωμένη διαδικασία πριν ξαπλώσει, δεν θα διάβαζε το επόμενο κεφάλαιο του αστυνομικού μυθιστορήματος της Π. Ντ. Τζέιμς πριν κοιμηθεί. Ο χλωμός πρωινός ήλιος θα τον έβρισκε πεταμένο στην απότομη πλαγιά κοντά στην κοίτη, με μια μεγάλη ταμπέλα κρεμασμένη στον λαιμό, με μια έκφραση υπέρτατης απορίας στο πρόσωπο και με το κεφάλι γερμένο πίσω αφύσικα σαν εξάρτημα ενός ξεχαρβαλωμένου παιχνιδιού.


Στα κεντρικά γραφεία της Α.Μ.Α.Κ.Α., στον κεντρικό δρόμο, στο κέντρο της πόλης, όλα τα μέλη έφτασαν όπως πάντα στην ώρα τους. Όλα τα μέλη όπως πάντα άψογα στην εμφάνιση, άψογα στη συμπεριφορά. Κοστούμια σκούρα σιδερωμένα, λευκά πουκάμισα και γραβάτες, γυαλισμένα παπούτσια, κοντά μαλλιά, ξυρισμένα μάγουλα, περιποιημένα χέρια. Κάθισαν στη μεγάλη αίθουσα γύρω από το ατέλειωτο απαστράπτον τραπέζι των διασκέψεων με τα γόνατα ευθυγραμμισμένα και μιλούσαν μεταξύ τους με χαμηλή φωνή, με εμφανή σεβασμό ο ένας προς τον άλλο. Με λεξιλόγια, ακριβή διατύπωση και άρθρωση που έδειχναν τεχνική εκπαίδευση υψηλού επιπέδου.

Όταν δρασκέλισε το κατώφλι ο ηγέτης, το σούσουρο σταμάτησε ακαριαία. Κάποια χέρια που είχαν ακουμπήσει στην άκρη του τραπεζιού, επέστρεψαν και πάλι στους μηρούς. Ο μετρίου αναστήματος γκριζομάλλης τους κοίταξε έναν ένα από τη θέση του στην κεφαλή του τραπεζιού με βλέμμα αυστηρό. Άφησε τη σιωπή να αιωρηθεί απειλητικά για μερικά δευτερόλεπτα και μετά μίλησε με μισάνοιχτα τα λεπτά του χείλη και φωνή διαπεραστική.

- Τους προειδοποιήσαμε, είπε, τους προειδοποιήσαμε πολλές φορές και επί πολλά χρόνια. Στην αρχή μέσω του τύπου, εντύπου και ηλεκτρονικού, με παραστατικές αφίσες σε κεντρικότητα σημεία, με επίσημα ιατρικά ανακοινωθέντα. Πριν ακόμη ιδρυθεί, πριν ενεργοποιηθεί η Ανεξάρτητη Μονάδα για την Αντιμετώπιση των Κοινωνικά Ανεύθυνων. Τους απαγορεύσαμε, τόνισε χτυπώντας τη γροθιά του στο τραπέζι, τη Βήτα Σίγμα στους κινηματογράφους, στα λεωφορεία, κι αργότερα στα ταξί, στα εστιατόρια, στα γήπεδα, στις αίθουσες αναμονής. Τίποτα αυτοί, Εξακολούθησαν τη βρωμερή τους συνήθεια, εξακολούθησαν να μολύνουν την ατμόσφαιρα, εξακολούθησαν να θέτουν σε κίνδυνο την υγεία τους και την υγεία των άλλων. Την υγεία των αθώων. Και, επιπλέον, να επιβαρύνουν με δισεκατομμύρια τον κρατικό προϋπολογισμό. Όπως γνωρίζετε, μερικά μέλη μας τους αρνήθηκαν την ιατρική περίθαλψη στα δημόσια νοσοκομεία, όταν η πάθηση τους προερχόταν, και ποια δεν προέρχεται, από τη Βήτα Σίγμα. Όσοι επέζησαν, αντί να συμμορφωθούν, κατέφυγαν σε ιδιωτικές κλινικές, πλήρωσαν από την τσέπη τους. Τόσο μεγάλο είναι το πάθος τους, τόσο δυνατή η βρωμερή συνήθεια που τους έχει κατακυριεύσει. Στις αρχές του εικοστού πρώτου αιώνα, είναι αδύνατον πια να τους ανεχτούμε. Οι Άψογοι πρέπει να αντιμετωπίσουν δραστικά, να δώσουν την τελική λύση στους κοινωνικά ανεύθυνους.

Τα μάτια του αγρίεψαν πιο πολύ κι ένα χαρακτηριστικό τικ εμφανίστηκε στη δεξιά πλευρά του στόματός του. Στράφηκε προς τον Άψογο που καθόταν δεξιά του με την υπέρτατη εγρήγορση του σπρίντερ ακριβώς πριν την πιστολιά του αφέτη.
        - Κύριε, -όπουλε, αναφορά.
        - Δεκαεπτά εκκαθαρίσεις Κάπα Άλφα κατά το παρελθόν εικοσιτετράωρο, αρχηγέ. Σε τέσσερα σημεία της πόλης από αριστείς των πολεμικών τεχνών. Επελέγησαν οι πλέον προκλητικοί. Ελάχιστη αντίδραση, ουδέν πρόβλημα.    
          - Κύριε -ίδη, είπε ο αρχηγός.
          - Μέγιστος κοινωνικός αντίκτυπος. Έκτακτα δελτία, οκτάστηλα πρωτοσέλιδα, ειδικά αφιερώματα. Η αστυνομία ανακρίνει τους αναρχικούς και λοιπούς συνήθεις υπόπτους. Μερικοί καταδικάζουν τους δράστες, αρκετοί τους συγχαίρουν και η μεγάλη πλειοψηφία παρακολουθεί όπως πάντα τα σόου και τα σήριαλ στην τηλεόραση πριν πάει για ύπνο.
           - Οι ταμπέλες με τα τεράστια κόκκινα γράμματα κάνουν ιδιαίτερη εντύπωση, συνέχισε ο -όγλου με ένα νεύμα του ηγέτη. ΚΟΙΝΩΝΙΚΆ ΑΝΕΎΘΥΝΟΣ - ΚΑΠΝΙΣΤΗΣ πάνω στο πτώμα έχει παρόμοιο ψυχολογικό αποτέλεσμα με ένα άρμα μάχης που εμφανίζεται μπροστά στους πεζικάριους.
            - Τα αποθέματα εξαντλούνται ταχύτατα, πρόσθεσε ο - όπουλος, 2. Με την έγκρισή σας, θα παραγγείλουμε άλλα δέκα χιλιάδες τεμάχια. Πρέπει να στείλουμε και στα παραρτήματα. Το πρόγραμμα όμως χρηματοδοτείται επαρκώς από τα χρήματα και τα τιμαλφή των Κάπα Άλφα.
             - Η ποσότητα της παραγγελίας θα αποδειχθεί ανεπαρκής δεδομένου το τμήμα μου θα περατώσει σύντομα τις μελέτες ΚΑ2 και ΚΑ3, τόνισε με περιφάνεια ο Άψογος -ελές, ενώ έχει ήδη ανατεθεί η εκπόνηση των μελετών ΚΑ4, ΚΑ5 και ΚΑ6. Αναμένονται θετικά πορίσματα και θετικές προτάσεις για αυτοχρηματοδοτούμενα προγράμματα.
             - Οι αρχικές αντιδράσεις των καπνοπαραγωγών, καπνοβιομηχάνων και του προσωπικού που απασχολούν, των πρατηριούχων, περιπτεράδων και λοιπών παραγωγικών τάξεων έχουν κατασιγάσει, τους διαβεβαίωσε ο - άδης. Η μείωση των εσόδων τους αντισταθμίστηκε από τις ειδικές επιχορηγήσεις και επιδόματα αξιοποίησης των πτωμάτων. Θα πρέπει όμως να αναφερθεί και ένα παράξενο φαινόμενο. Οι μεγαλύτερες επιχορηγήσεις που ολοένα ζητούν σημαίνουν αναπόφευκτα την ανάγκη περισσοτέρων πτωμάτων με αποτέλεσμα την περαιτέρω μείωση των πωλήσεών τους. Για να μην αναφέρω την επιβεβλημένη ενίσχυση τόσο του εκτελεστικού όσο και του παραγωγικού μας κλάδου.

Όταν τελείωσαν όλοι οι Άψογοι, ο αρχηγός μίλησε για τελευταία φορά. Το πρόσωπό του τώρα καθρέφτιζε τη γαλήνη της εκπλήρωσης μαζί με τη συγκίνηση της προσδοκίας. ΄Ένα μικρό χαμόγελο είχε πάρει τη θέση του τικ στη άκρη των χειλιών του.

- Ως προς την κυβέρνηση και τις κρατικές υπηρεσίες, ο όλος χειρισμός έχει αναληφθεί από τη διοίκηση και εμένα προσωπικά.  Επιδιώκουμε τη συνεργασία, με τη δική μας καθοδήγηση βεβαίως. Με τον γνωστό λήθαργό τους, τη σιωπηρή συγκατάθεση που διαγνώσαμε και τις αποτελεσματικές μεθόδους της διείσδυσης, της διάβρωσης, της δωροδοκίας και του εκβιασμού, βαίνουμε καλώς προς επίτευξη του στόχου μας. Με τη βοήθεια του θεού, η Α.Μ.Α.Κ.Α. θα εκπληρώσει την αποστολή της. Περάστε πλάι για αναψυκτικά.


Ο Κάπα Άλφα έριξε μια σχεδόν αδιάφορη ματιά στους τίτλους και τις φωτογραφίες των εφημερίδων, που κάλυπταν ολόκληρη τη μία πλευρά του περιπτέρου. Πάλι εκτελέσεις, μονολόγησε. Κάπως ακραίο μέτρο.  Και δεν πρόκειται να σταματήσει εύκολα αυτή η ιστορία. Αναλογίστηκε την απέχθεια του για τους καπνιστές. Αυτοί οι Κάπα Άλφα φταίνε, μουρμούρισε, που δεν συναισθάνονται πόσο Κάπα Άλφα είναι.

Πέρασε βαριανασαίνοντας το προποτζίδικο και μπήκε στο φαρμακείο, έδωσε τη συνταγή του δημόσιου ασφαλιστικού οργανισμού και παρέλαβε τα αντιυπερτασικά και τα διουρητικά. Στράφηκε προς την έξοδο και, σαν να υπέκυψε σε κάποιον πειρασμό ή πρόκληση, ανέβηκε τελικά στη ζυγαριά. Διάβασε και ξαναδιάβασε το νούμερο. Εκατόν δεκαοχτώ.Με τα ρούχα και τα παπούτσια βέβαια. Μα πώς γίνεται, τίποτα σχεδόν δεν τρώω, διαμαρτυρήθηκε στον εαυτό του. Κοίταξε δεξιά και αριστερά σαν να είχε παγιδευτεί. Εντάξει, δεν μπορώ να πω ότι δεν περίμενα αυτό το βάρος, παραδέχτηκε κάπως απρόθυμα μετά. Ίσως λίγο μικρότερο.Σκέφτηκε ότι μάλλον έπρεπε να ξαναρχίσει εκείνη τη βασανιστική δίαιτα.

Τα βήματά του τον έφεραν στη βιτρίνα του διπλανού ζαχαροπλαστείου. Ξέχασε το γόνατά του που πονούσαν, έδιωξε τις δυσάρεστες και ενοχλητικές σκέψεις. Όχι τούρτες, όχι πάστες, όχι πολλά σιροπιαστά. Ούτε παγωτά. ΄Ένα εκλαιράκι, όμως, μόνο για σήμερα. δύο μελομακάρονα και μια τρουφίτσα, τι ψυχή έχουν, ενώ το μυαλό του ήταν ήδη μουδιασμένο μερικά εκατοστά πάνω από τους σιελογόνους αδένες του.

Έτσι όπως ήταν απορροφημένος, βυθισμένος ως τον λαιμό ηδονικά στον κονιορτό των αντιστάσεών του, δεν πρόσεξε τον άψογο στην εμφάνιση, άψογο στη συμπεριφορά κύριο παραδίπλα. Δεν πρόσεξε και το αυτοκίνητο που ήταν νόμιμα παρκαρισμένο στον κάθετο δρόμο. Το αυτοκίνητο με τους τρεις γεροδεμένους τύπους που  τον παρακολουθούσαν προσεκτικά και κάτι ψιθύριζαν για νέα προγράμματα με ένα αυστηρό και αδιόρατα περιπαιχτικό χαμόγελο στα χείλη.

Σάββατο 12 Ιουλίου 2014

Βαθιά μέσα απ' τις κόγχες


Οι πρώτες αχτίδες χορεύουν στα φυλλώματα, τονίζουν το βαθύ πράσινο, φωτίζουν κάποια έντομα που απλώνουν τις κεραίες. Σε λίγο βρίσκουν διέξοδο, γλιστράνε, πέφτουν και εστιάζονται, ράβδοι χρυσού στο χώμα. Ήχοι εγείρονται, διαπερνούν το παχύ στρώμα της πάχνης, θρυμματίζουν τη σιγή,  αναρριχώνται στα δέντρα και αιωρούνται πιο ψηλά στο ξέφτι του γαλάζιου.

Πάνω στα κλαδιά και τα πλατιά φύλλα πιου στρώσανε αποβραδίς, παιδιά και μάνα ξυπνάνε αγκαλιά. Χαμογελάνε, ζεστοί από τον ύπνο, ζεστοί από την ανάσα του γενέθλιου δάσους, από τους δυνατούς μυώνες του μεγάλου αρσενικού που κρέμονται δίπλα τους χαλαροί. Παίζουν για λίγο χαϊδεύονται, αφήνουν τον ήλιο να λούσει το πρόσωπό τους. Αρχίζουν μετά να τριγυρνάνε ανέμελα, ψάχνουν βλαστάρια και καρπούς, τρώνε με μορφασμούς απόλαυσης. Διάφορα ζώα ξεμυτίζουν εδώ κι εκεί καθώς το φως τους δίνει το οριστικό σινιάλο.

Ξαφνικά, το πρωινό συντρίβεται. Μπότες εισβάλλουν, όπλα και πελέκια, η αλλότρια οσμή του κέρδους. Κοφτές διαταγές, απότομες κινήσεις, ένας κλοιός αδυσώπητος. Το αρσενικό που ορθώθηκε μπροστά πυροβολείται πρώτο, η μάνα ακινητοποιείται και σφάζεται επί τόπου. Τα δυο μικρά κάπου πάνε να σκαρφαλώσουν αφήνοντας σπαραχτικές κραυγές, πέφτουν στα απλωμένα δίχτυα μέσα σε ιαχές και γέλια. Σύντομα, όλα τελειώνουν. Μένουν κάποιοι λεκέδες αίμα που μαυρίζει δίπλα στα κουφάρια, το τσαλαπατημένο ξέφωτο. Και η πομπή των κυνηγών με τους βαστάζους που αποκομίζει τα κεφάλια για τρόπαια σε πλούσιους τοίχους, τα χέρια για αναμνηστικά σταχτοδοχεία στα γραφεία. Που αποκομίζει το παιδικό κλάμα μέσα στα κιβώτια.


Χρόνια μετά, μακριά από τα αφρικανικά υψίπεδα. Χιλιάδες χιλιόμετρα προς βορρά, κάτι σαν δάσος συμμετρικό, ευθυγραμμισμένο. Χαμηλά κτίσματα από τούβλα και μπετόν, ειδικές κατασκευές, περίφραξη, κάγκελα και φύλακες. Κλουβιά. Κυριακή αργία και κόσμος πολύχρωμος, ξένοι και γηγενείς, γονείς με τα παιδιά που αγοράζουν αναψυκτικά και σάντουιτς, γυαλιστερές κάρτες. Πολλοί έχουν έρθει εκδρομή για ολόκληρη τη μέρα. Με το ίδιο εισιτήριο. Πέντε-δέκα βήματα και στάση. Βλέμμα ερευνητικό, θαυμασμός, κάποτε δέος, τεντωμένα δάχτυλα, ερωτήσεις συχνά χωρίς απάντηση. Άλλα δέκα βήματα μετά.

Στο βάθος του μεγάλου περιπτέρου, ξεχωρίζει ένα κλουβί από ατσάλι και γυαλί, πολύ μικρότερο από εκείνα για τις τίγρεις. Είναι φτιαγμένο περίπου στα μέτρα του σώματός του, δεν επίτρέπει περιττές κινήσεις. Βουβός εκείνος κάθεται στα πόδια του κι έχει σκυμμένο το κεφάλι. Σαν κάτι να σκέφτεται, σαν κάτι να προσπαθεί να θυμηθεί. Είναι ο αγαπημένος της πρωτεύουσας και οι εφημερίδες του έχουν δώσει όνομα μονοσύλλαβο, κοινό και εύχρηστο. Γιαυτό και συγκεντρώνει τους πιο πολλούς επισκέπτες, τους πιο πολλούς περίεργους.

Η πίεση του πλήθους μ' αφήνει μπροστά του λίγα μονάχα δευτερόλεπτα. Λίγα μα αρκετά για να δω καλά το μαλλιαρό του σώμα, το επιβλητικό τετράγωνο κεφάλι, το γυμνό λείο στήθος που κάποτε ήταν τύμπανο. Αρκετά και για να παρατηρήσω την άχρηστη δύναμη στους ώμους και τα μακριά μπράτσα. Εκείνη τη φορά, αρκετά για να σηκώσει στιγμιαία το κεφάλι και να με κοιτάξει. Βαθιά μέσα απ' τις κόγχες, με μάτια κόκκινα να με διαπεράσει σαν σπαθί. Και όπως βρέθηκαν άλλοι μπροστά του και κόπηκαν απότομα τα γέλια και τα σχόλιά τους ενώ εκείνος κατέβαζε και πάλι το κεφάλι, το κύμα με πήρε και με έσπρωξε μουδιασμένο παρακάτω.


Το ίδιο βράδυ, κάθομαι μονάχος στη σοφίτα. Δεν άντεξα άλλο την εφημερίδα, δεν άντεξα άλλο την τηλεόραση. Το παράθυρο είναι κλεισμένο ερμητικά, η στέγη γέρνει και το χαρτί στους τοίχους, τα καλύμματα στις σκούρες πολυθρόνες πάντα φθαρμένα. Στο νου μου έρχεται αυτό που είναι από πολύ παλιά γραμμένο στα κιτάπια, αυτό που κάνει τον αέρα πιο βαρύ αν δώσεις προσοχή στις ιστορίες που λένε διστακτικά καμιά φορά ολόκληρες οι μεγαλύτεροι. Να μπαίνουν όλοι στο κλουβί, να μπαίνουν όλοι στο καλούπι. Από μικροί να μαθαίνουν να χωράνε.  Έτσι που αργότερα να σχηματίζουν μόνοι τους ένα κλουβί τριγύρω τους.

Κάθομαι σταθερά με το πηγούνι ν' ακουμπάει στο στήθος, τα χέρια να καλύπτουν τα γόνατα, κι έχω τα μάτια του απέναντι μου. Τα μάτια του χτυπάνε γροθιές στο στήθος μου. Το στήθος μου, το στήθος του, τα μάτια του, τα μάτια μου. Βαθιά μέσα απ' τις κόγχες, κόκκινα, για πάντα στα υψίπεδα και μέσα στην ανάσα του γενέθλιου δάσους.
 

Δευτέρα 2 Ιουνίου 2014

Ατομικό καταφύγιο

Εγώ δεν μπορώ να διώξω τη χούντα με χαπάκια, ούτε να αλλάξω τη δουλειά σου, ούτε να γράψω τα βιβλία σου. Είπε κάποτε, χαϊδεύοντας τις λέξεις με τα χείλη, ο ντόκτορ Κάρν, οικογενειακός γιατρός στο Δυτικό Λονδίνο, Αγγλοεβραίος και σοφός, που έκανε αλάνθαστη διάγνωση από τα πέντε μέτρα και, όχι σπάνια, μόλις άκουγε τη φωνή μου στο τηλέφωνο. Η καρδιά δεν πονάει στην καρδιά. Κι αν ήταν να υπογράψω για να σε στείλω στον στρατό, θα το έκανα χωρίς κανένα δισταγμό. Όμως να μη γυρίσεις στο γραφείο, πάρε τη γυναίκα σου και αγόρασε ένα μπουκάλι κρασί. Κι αν πρέπει να σκέφτεσαι, σκέψου τα επόμενα δέκα χρόνια κι όχι τα προηγούμενα. 

Όταν τον κοίταξα βουβός κι αμήχανος, χαμογέλασε με κάτι σαν την αναιμική συμπάθεια του δυνατού προς τον αδύναμο. Πες ότι βρίσκεσαι στο σπίτι σου, συνέχισε, και στον επάνω όροφο έχεις ξεχάσει τη βρύση ανοιχτή. Κάποτε θα ξεχειλίσει η μπανιέρα, θα τρέξει κάτω το νερό και θα ποτίσουν τα σανίδια. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει σε ποιο σημείο ακριβώς θα βγει ο λεκές στο ταβάνι. Ο λεκές από άγχος και κατάθλιψη που άλλοτε είναι πόνος στο στήθος, στο στομάχι, στην κοιλιά, οπουδήποτε, κι άλλοτε κάποια φοβία. 

Κάποια φοβία, είπε ο ακλόνητα πιστός σε μια πατρίδα που δεν γνώρισε. Ένας πρωτόγνωρος κι εκρηκτικός, ένας θανάσιμος και αδικαιολόγητος φόβος. Φόβος που δεν έχει αιτία ορατή, τουλάχιστον κατά τη γνώμη των περισσοτέρων. Όπως ο φόβος του ανοιχτού χώρου, ο φόβος του κλειστού χώρου, ο φόβος κάποιου ζώου ή εντόμου, ο φόβος του θανάτου. Ο φόβος που εκπορθεί τα κάστρα σου σαν αχυροκαλύβες, ο φόβος μετουσιωμένος στο ανώτατο του όριο, εκεί που χάνονται τα ίχνη του και παραμένει μόνος κι άρχοντας ακέραιος και ανεξιχνίαστος.  

Το θύμα ονομάζεται φοβικός, αυτός που αδυνατεί να αντιμετωπίσει το αντικείμενο του φόβου του. Αυτός που είναι υποχρεωμένος να το αποφεύγει συνεχώς έως ότου κάποτε ίσως να μην υπάρχει η δυνατότητα της υποχώρησης. Αυτός που, ταυτόχρονα, υφίσταται την ειρωνεία και τον οίκτο όσων δεν είχαν στη ζωή τους παρόμοια εμπειρία και θεωρούν γελοίο να τρέμει κανείς μπροστά σ' ένα σκυλί ή ένα σκυλάκι, μπροστά σε μια αράχνη, μπροστά στο τίποτα. 

Ο φόβος  του ύψους λέγεται και ακροφοβία. Τον διαπιστώνεις όταν κάποτε βγεις στο μπαλκόνι, έστω στον πρώτο όροφο, και έχεις την ατυχία να πανικοβληθείς με τη σκέψη ότι θα πέσεις. Με την αίσθηση ότι κάποιο αόρατο χέρι σε σπρώχνει να πέσεις. Αποχωρείς, λοιπόν, στα γρήγορα. Καταφεύγεις στο σαλόνι, κλείνοντας την πόρτα, κι αργότερα στο δωμάτιο του βάθους. Εκεί αισθάνεσαι για ένα διάστημα ασφαλής. Αρκεί να μην σου μπει στο μυαλό η ιδέα ότι από το δωμάτιο μπορεί να πας στο σαλόνι κι από κει στο μπαλκόνι κι από το μπαλκόνι να πέσεις κάτω. Ακούγεται αστείο; Έτσι σου φαίνεται κι εσένα ενώ γυρίζει το κεφάλι σου και λυγίζουν τα γόνατά σου. Θέλεις να αποσυρθείς στα ενδότερα, αν ενδότερα υπάρχουν. Στην αποθηκούλα; Αργότερα μπορεί να ζητήσεις να σε δέσουν για μην σκέφτεσαι διαρκώς ότι θα βγεις στο σαλόνι, στο μπαλκόνι και τα λοιπά. Για να μη φοβάσαι διαρκώς. 

Το πλάσμα που ονομάζεται και πολιτισμένος άνθρωπος στην εποχή μας βασανίζεται από αναρίθμητους φόβους και φοβίες. Και όσο πιο πολλά έχει,τόσο πιο τρομοκρατημένο είναι. Αν το λεγόμενο κατά κεφαλήν εισόδημα αυξάνεται με κάποιου είδους αριθμητική πρόοδο, οι κατά κεφαλήν φόβοι και φοβίες αυξάνονται με γεωμετρική. Ταυτόχρονα, θεωρεί ότι είναι μάλλον αδικημένο. Γιατί ο κοντινός ή ο μακρινός του γείτονας κατέχει αυτό ή εκείνο. Ταυτόχρονα, κάνει πολλά και διάφορα στους άλλους και στον εαυτό του για να αποκτήσει όσα μετά φοβάται μην του πάρουν, μην κάτι του συμβεί και τα χάσει. 

Το ίδιο αυτό το πλάσμα ορίζει τι είναι φόβος, δηλαδή εύλογο, και τι φοβία, δηλαδή παράλογο. Τα όρια γίνονται όλο και πιο δυσδιάκριτα καθώς ο φόβος του ενός είναι η φοβία του άλλου και αντίστροφα, ενώ ένας τρίτος μπορεί και να περιφρονεί λιγάκι τους δυο πρώτους αφού οι δικοί του φόβοι και φοβίες τους φαίνονται τελείως διαφορετικοί. Πίσω από συχνά οικείες αλλά πάντοτε μυστηριώδεις και κάποτε εξωτικές ονομασίες όπως Μουρουρόα ή Κοζλοντούι, αγοραφοβία ή κλειστοφοβία, Αλβανική μαφία, έιντς, άνθρωποι της νύχτας, αναρχικοί και τρομοκράτες και το δελτίο ειδήσεων των οκτώ και μισή.  

Μέσα σ' αυτόν τον αχταρμά, ψάχνουν απεγνωσμένα όλοι, μόνοι τους βέβαια και ένας ένας, κάποια διέξοδο και κάποια σωτηρία. Κάτι σαν το δυνατό χέρι του πατέρα τη νύχτα ή την κουβέρτα πάνω από τα μάτια που κρατάει σε απόσταση τους εφιάλτες. Άλλοι καταφεύγουν στο τσιγάρο, το φαγητό και το ποτό, άλλοι στη θρησκεία, τα ναρκωτικά ή την τρέλα, άλλοι στην προσδοκία των εξωγήινων. Πολλοί ονειρεύονται την παιδική τους ηλικία, κάποιο νησί, κάποιο βουνό, κάποιο χωριό. Εκεί που τα πράγματα θα είναι και πάλι ξεκάθαρα και ακλόνητα όπως τα παλιά τα χρόνια   που εξωραϊζει η νοσταλγία ή σκηνοθετεί η φαντασία τους.  

Αλλά ο φόβος σε όλες του τις παραλλαγές είναι ρευστός και πτητικός και υπερβαίνει σύνορα και προμαχώνες. Ακόμη κι αυτοί που ελέγχουν τον φόβο, αυτοί που τον διανέμουν σε κομψές συσκευασίες, μολύνονται αναπόφευκτα. ίσως χειρότερα από τους άλλους. Γιαυτό και ψάχνουν και κατασκευάζουν καταφύγια. Για να προστατευθούν από τη διάσπαση του ατόμου. Συνήθως μεταφορικά και μερικές φορές κυριολεκτικά. Παράδειγμα αποτελούν οι παντοδύναμοι ηγέτες ή, ως λαός, οι Ελβετοί που συγκεντρώνουν σε άοσμους λογαριασμούς βρώμικο χρήμα απ' όλο τον κόσμο. Εκτός από υπόγεια θησαυροφυλάκια, χτίζουν μαζί με κάθε σπίτι και το αντίστοιχο ατομικό καταφύγιο. Πράγμα μάλλον δύσκολο για τους Ινδούς ή τους Κενυάτες.
 
Υποπτεύομαι ότι κατά βάθος πρόκειται για την ίδια παλιά ιστορία με την αποθήκη, το δωμάτιο, το σαλόνι και το μπαλκόνι. Για τη μπανιέρα που έχει γεμίσει από καιρό και το μπάλωμα βγήκε στο μυαλό των φοβικών. Αφού όμως αυτοί που συσσώρευσαν τον πλούτο των άλλων και κάποιου είδους γνώση, κρίνουν ότι αυτό αποτελεί λύση, ποιος είμαι εγώ για να το αμφισβητήσω. Αφού αυτοί που παράγουν και εμπορεύονται όσα μετά φοβούνται, κρίνουν ότι βρήκαν την πολυπόθητη διέξοδο, κάτι θα ξέρουν.
 
Πρέπει η σκέψη μας να είναι θετική. Πρέπει να είμαστε ρεαλιστές. Πρέπει να εκτιμούμε την ιδιωτική πρωτοβουλία, ακόμη κι όταν είναι κρατική. Πρέπει ιδιαίτερα να σεβόμαστε τους άρχοντες. Ίσως αυτοί να λογαριάζουν ότι τα ατομικά καταφύγια αποτελούν μια θαυμάσια ευκαιρία κέρδους για τη βιομηχανία. Ίσως να λογαριάζουν σαν πρόσθετο έσοδο το υπερθέαμα στις οθόνες από τη μεγαλειώδη έκρηξη ενός πυραύλου μέσα σε μια κατοικημένη πόλη. Ίσως να λογαριάζουν και πόσες διαφημίσεις θα μπορούσαν με την ευκαιρία αυτή να προβληθούν. Χίλιων ειδών λογαριασμούς κάνουν στους υπολογιστές οι επιφανείς και τα επιτελεία τους. Γιατί είναι υποχρεωμένοι να εξετάζουν κάθε ενδεχόμενο, κάθε ευκαιρία και κάθε κίνδυνο, ιδίως εκείνους που προκαλούν οι ίδιοι.
 
Ομολογώ, ως νομοταγής πολίτης και ταπεινός υπήκοος, πως με έχει συγκινήσει η ανησυχία των μακρινών και πλούσιων αδελφών μου. Αναλογίζομαι τους προέδρους και πρωθυπουργούς που, αφού εκφωνήσουν πανηγυρικούς λόγους, με όλη τη μεγαλοπρέπεια τους αξιώματός τους, τρίζουν με αγωνία τα δόντια τη νύχτα λες και είναι σαν κι εμάς, τα πάνδεινα υποφέρουν για τους άλλους. Και συμπεραίνω αβίαστα ότι κάτι πρέπει κι εγώ να κάνω. Κι όπως θα προτιμούσα να μην επιβιώσω ούτε δευτερόλεπτο όταν οι δείχτες του περίφημου ρολογιού - φανταστικού ή πραγματικού δεν έχει σημασία - συναντηθούν στις δώδεκα η ώρα, είμαι πρόθυμος να προσφέρω μια ρομαντική αλλά και πρακτική διέξοδο σε κάποιον από τους διάσημους ηγέτες, πολιτικό, στρατιωτικό ή βιομήχανο.
 
Το ακριβές σημείο της σωτηρίας βρίσκεται στην αρχαία Άφυτι της Χαλκιδικής. Το ειδυλλιακό αυτό χωριό, χτισμένο από πελεκημένη πέτρα δίπλα σε ερείπεια από ναούς και τείχη, διατηρεί το άσπρο του, το κόκκινο και το γαλάζιο του ακέραιο χιλιάδες χρόνια τώρα. Ακέραιους διατηρεί και τους ανθρώπους του, τη γη και το ψωμί του.
 
Το μικρό μας σπίτι δεν μπορεί βέβαια να αποτελέσει καταφύγιο. Αν γλυτώσει από το ωστικό κύμα, θα καεί από το θερμικό, κι αν αποφύγει το  θερμικό, θα το τυλίξει η ραδιενέργεια, θα το σκεπάσει ο πυρηνικός χειμώνας. Για να μην αναφέρουμε τον χημικό ή τον βιολογικό πόλεμο. Η λύση όμως υπάρχει.
 
Το ατομικό καταφύγιο που κατασκεύασα στην αυλή του, στις προδιαγραφές των υψηλών προσώπων, είναι από σιδηροπαγές κονίαμα. Απρόσβλητο γύρω-γύρω κι από πάνω, αν δεν σηκώσεις το καπάκι, επιτρέπει τη διαφυγή προς το έδαφος. Εκεί η ραδιερνέργεια και κάθε άλλο κακό είνα αδύνατον να εισχωρήσει. Έτσι οι βιπς δεν θα χρειαστεί ούτε να αλλάξουν τις ακριβές συνήθειες τους. Θα εισπνέουν αρωματικό μεθάνιο, θα τρέφονται με απαράμιλλο φαστ φουντ και θα τηρούν όλες τις άλλες ευγενικές τους παραδόσεις. Εγγυώμαι προσωπικά ότι κανένας αχόρταγος δεν θα τους ενοχλήσει. Έως ότου, σε διακόσια ή τριακόσια χρόνια το πολύ, το περιβάλλον θα είναι  και πάλι έτοιμο να τους στρώσει το κόκκινο χαλί.
 
Από τα τυποποιημένα και ανούσια καταφύγια, παρακαλώ λοιπόν να προτιμήσουν το δικό μου. Καταχωρώ την ακριβή διεύθυνση και με χαρά πληροφορώ τους αρμοδίους ότι ο βόθρος του σπιτιού μας, ο εξοπλισμός και τα εφόδιά του θα βρίσκονται την κρίσιμη στιγμή στην απόλυτη διάθεσή τους, ελάχιστα μέτρα πιο εκεί από τα πτώματά μας.

Τρίτη 6 Μαΐου 2014

Μέθοδος επικοινωνίας

Λοιπόν, ας συμφωνήσουμε σ' ένα αποτελεσματικό και γρήγορο αλλά κυρίως δημοκρατικό τρόπο επικοινωνίας. Θα μιλάω εγώ. Όταν ρωτάω, εσύ θα απαντάς. Αμέσως. Αν δεν απαντήσεις, την πρώτη φορά θα φας μια κλωτσιά στο καλάμι, τη δεύτερη αρκετά πιο ψηλά. Την τρίτη δεν θα τολμήσεις. Είμαι σαφής; Ωραία. Θα απαντάς με ένα ναι ή ένα όχι. Ναι, θα είναι μια κίνηση του κεφαλιού προς τα κάτω, όχι, μια κίνηση προς τα πάνω. Απλό

Ας αρχίσουμε. Είμαι απόλυτα ήρεμος. Προφέρω τις λέξεις μία-μία  με χαμηλή φωνή. Η αυτοκυριαρχία μου είναι πλήρης και η έκρηξη θα παραμείνει ακέραια μέσα μου. Πιστεύω ότι η πατσαβούρα και το τσιρότο στο στόμα σού επιτρέπουν να αναπνέεις άνετα. Το καλώδιο στα;χέρια και τα πόδια είναι σφιχτό όπως και στη μέση; Ναί ή όχι; Μια στιγμή να το σφίξουμε λίγο ακόμη. Τέλεια. Αν μουγκρίζεις, θα το θεωρήσω ως άρνηση να απαντήσεις. Με τις γνωστές συνέπειες.

Πρέπει όμως να είμαι και φιλόξενος. Μήπως θα ήθελες ένα τσιγάρο; Ναι; Λίγο νερό; Ναί και νερό. Κρίμα που δεν μπορώ να σου προσφέρω. Με εμποδίζει το τσιρότο. Κι αν προσπαθούσα να το βγάλω, θα σου προξενούσα πόνο. Αδικαιολόγητο πόνο. Ποιος μπορεί να το θέλει αυτό; Μην κουνάς το κεφάλι σου, η ερώτηση ήταν ρητορική. Ας μπούμε στην ουσία.

Βλέπεις αυτή τη φωτογραφία; Δυο νέα παιδιά γύρω στα δεκαοχτώ τους. Όχι, δεν τα γνώρισες ποτέ. Δυο παιδιά με όλο το μέλλον μπροστά τους, όπως λένε. Ωραία, ζωντανά, φωτεινά. Όπως όλοι οι νέοι. Σου δίνουν μια αισιοδοξία για το μέλλον, σε κάνουν να χαίρεσαι με τη χαρά τους. Έτσι δεν είναι; Μην απαντήσεις όμως σ' αυτή την ερώτηση γιατί θα θυμώσω.

Και λίγα για μένα. Δεν είμαι αστυνομικός, δεν είμαι στρατιωτικός, ούτε καν αθλητής. Δεν διαθέτω ειδικά προσόντα, δυνατούς μυώνες, δεν γνωρίζω ισχυρά πρόσωπα. Διαθέτω όμως γκρίζα μαλλιά, μια κοινή εμφάνιση, ένα φιλικό τρόπο. Είμαι τελείως ακίνδυνος. Αυτό είναι το όπλο μου. Έτσι μπόρεσα να σε παγιδεύσω. Φαίνομαι το τέλειο θύμα, είμαι πιθανότατα το τέλειο θύμα. Κατά συνέπεια, με υποτίμησες ως αντίπαλο, δεν με θεώρησες καν αντίπαλο. Θανάσιμο σφάλμα και ως θανάσιμο το τελευταίο σου.

Όσο γεροδεμένος κι αν είσαι, μην κάνεις σπασμωδικές και κυρίως άσκοπες κινήσεις. Ή μάλλον απόπειρες κίνησης. Φούσκωσες ολόκληρος και κοκκίνισες. Θα σε πληγώσει το καλώδιο. Μία από τις λίγες ικανότητές μου είναι να δένω τέλειους κόμπους.πολλών ειδών. Ως παλιός πρόσκοπος. Σ' εσένα έβαλα τα δυνατό μου. Σε διαβεβαιώνω πως ούτε ο Χουντίνι δεν θα μπορούσε να λυθεί Κι ακόμη. Η περιοχή είναι τελείως ερημική τον χειμώνα. Εξοχικό σπίτι, βλέπεις, και χωρίς θέρμανση μάλιστα. Ποιος να έρθει εδώ και ποιος να σε ακούσει; Μόνοι μας είμαστε, εσύ κι εγώ. Ο θύτης και το θύμα. Και το θηρίο που κουλουριάζεται στην αγκαλιά σου. Άρχισες ήδη να αισθάνεσαι τα νύχια του, το χνώτο του. Θα τον νιώσεις πιο καφτό αργότερα.

Δεν διαφωνώ. Θα έπρεπε να σου δοθεί το δικαίωμα να απολογηθείς. Να υποστηρίξεις την αθωότητά σου. Στον πρώτο και στον δεύτερο βαθμό, τι κομψά που τα λένε οι δικηγόροι ! Να επικαλεστείς ελαφρυντικά, βρε αδερφέ, τον περίφημο πρότερον έντιμον βίον ήλ κάτι τέτοιο. Θα μπορούσες να κάνεις αναίρεση στο ανώτατο δικαστήριο για νομικά ελαττώματα. Με τα χρήματα που διαθέτεις, θα εξασφάλιζες έναν διαπρεπή ποινικολόγο, που βέβαια θα ήταν καθήκον του να σε υπερασπιστεί, θα αλώνιζες στις φυλακές και σε μερικά χρονάκια θα ήσουν και πάλι έξω. Αν είχες καν μπει μέσα. Έχω δίκαιο; Έχω. Χαίρομαι που συμφωνούμε.

Κοίταξε όμως. Σ' αυτή την περίπτωση έχουμε μια νομική καινοτομία. Δικαστής, εισαγγελέας, συνήγορος, ένορκοι και γραμματέας,όλα αυτά είμαι εγώ. Σε ένα περιτύλιγμα. Και επιπλέον και δεύτερος βαθμός και Άρειος Πάγος κι ό,τι άλλο τραβάει η καρδιά σου. Τρόπος του λέγειν. Κι η απόφαση έχει ήδη εκδοθεί παρά την κατάργηση της θανατικής ποινής. Χαριτωμένο; Καθόλου όμως πρωτότυπο. Απλούστατα ικανοποιητικό. Για μένα βέβαια.

Και λίγη αριθμητική. Πέντε κιλά κάνουν χιλιάδες δόσεις,χιλιάδες δόσεις αποφέρουν εκατομμύρια εκατομμυρίων. Αυτή τη φορά όμως δεν θα τα εισπράξεις. Πώς το λέει ο ποιητής; Το κέρδος των δικών τους πτωμάτων; Εκπληκτική η ποίηση, μεγάλο λάθος σου να μη διαβάζεις. Αυτό, λοιπόν, θα είναι το κέρδος σου. Μην μου πεις πως δεν το είχεις διαισθανθεί; Έτρεφες όμως μιαν ελπίδα, αυτή τη μικρούλα, την παράλογη, που πεθαίνει τελευταία. Μήπως έπεφτες έξω, μήπως υπήρχε κάποια διέξοδος, μήπως ακόμη ήμουν μεγαλύτερο κορόιδο απ' ό,τι είχες φανταστεί.

Όχι. Δεν θα σε κουράσω άλλο με την πολυλογία μου. Σε λίγο θα φύγω και θα σε αφήσω να περιεργαστείς με όλη την άνεσή σου το ταβάνι. Την παρδαλή γραβάτα σου, της μόδας, ε, τα γόνατά σου, ιδίως τον απέναντι τοίχο. Πόσα πράγματα δεν πρόσεξες. Τις χαραμάδες του, μικρές και μεγαλύτερες, τον ξεφλουδισμένο σοβά σε μερικά σημεία, τα έντομα στην επιφάνειά του. Μα τι λέω τώρα; Πού να βρεθούν έντομα τον χειμώνα ! Θα έχεις τον καιρό να ιδρώσεις και τον καιρό να ξεϊδρώσεις. Να θυμηθείς τους πελάτες σου. Τι εύστοχη λέξη ! Ούτε άντρας ούτε γυναίκα, ούτε κορίτσι ούτε αγόρι,  ούτε Γιώργος ούτε Παύλος, ούτε Μαρία .Ούτε άνθρωπος. Πελάτης, ουδέτερο κι ανώδυνο.

Θα έχεις τον καιρό να σκεφτείς και να μετανιώσεις. Όχι, βέβαια, για όσα έκανες. Να μετανιώσεις πικρά που με εμπιστεύτηκες. Που δεν τήρησες, μία και μοναδική φορά, τον δικό σου κανόνα. Α, και να θυμηθείς τα παιδικά σου χρόνια. Όλοι εκεί καταφεύγουμε όταν ξυπνάει το θηρίο και αγρίεύει και μας κοιτάζει αμείλικτο στα μάτια. Μα, είναι δυνατόν να υπήρξες κάποτε παιδί;

Μην φοβάσαι, όμως, μην γουρλώνεις τα μάτια σου. Δεν είσαι εγώ και δεν έπεσες σε χέρια σαν τα δικά σου. Τότε θα έπρεπε πραγματικά να τρέμεις. Θα ξαναγυρίσω, σου δίνω τον λόγο μου. Σε δυο-τρεις εβδομάδες θα είμαι πίσω. Θα σε πάρω τότε και θα σε μεταφέρω στην είσοδο του δικαστικού μεγάρου. Το βρίσκω δίκαιο, τι λες; Εντάξει, σου επιτρέπω να μην απαντήσεις. Θα αποτελέσεις την κατάθεσή μου. Πώς λένε, κατέθεσε χρήματα, κατέθεσε το λογοτεχνικό του έργο, κατέθεσε στον ανακριτή; Εγώ θα καταθέσω το πρώμα σου.

Έλα τώρα, τι πας να κάνεις; Είσαι ένα σώμα με την κολώνα, δεν το καταλαβαίνεις; Είκοσι μέτρα καλώδιο χρησιμοποίησα που ούτε με πένσα κόβεται. Ναι, έχω ήρεμη τη συνειδησή μου. Δεν θα λερώσω τα χέρια,όπως λένε. Δεν θα χυθεί σταγόνα από το αίμα σου. Δεν θα γίνει η παραμικρή τρυπούλα από σύριγγα στο μπράτσο σου. Δεν θα έχει μελανιές το πρόσωπό σου παρά τις προτροπές που δέχτηκα. Απλώς θα βυθιστείς σε μια χειμέρια νάρκη καθυστερημένη, ατέλειωτη και κάπως διαφορετική. Δεν θα ξυπνήσεις την άνοιξη όπως τα άλλα ερπετά. Αν αναλογιστείς τις πήρες εσύ από τους αλλους και τι παίρνω εγώ από σένα, και πάλι βγαίνεις χοντρά κερδισμένος απ' τη συναλλαγή.

Να πηγαίνω τώρα. Το ξέρω ότι με προτιμάς εδώ. Πώς διαστέλλονται οι κόρες των ματιών σου! Το ίδιο αποτέλεσμα επιφέρουν και οι ουσιες, έτσι; Προσπάθησα να απαντήσω σε όλες τις πιθανές και απίθανες ερωτήσεις σου. Μήπως έχεις καμία ακόμη; Ναι; Kρίμα. Θα μείνει αναπάντητη. Μήπως θέλεις να με παρακαλέσεις για κάτι; Δυσκολεύομαι να σε δω και να σε ακούσω. Είναι γεμάτα τα μάτια μου και τ' αυτιά μου από εκείνους τους άλλους που έμειναν με την απορία και με την ικεσία.

Τέλος πάντων. Να σκεφτώ καλά τι μπορεί να θέλεις. Η πατσαβούρα, ναι. Λοιπόν, η πατσαβούρα σνάμεσα στο τσιρότο και το λαρύγγι σου δεν είναι πατσαβούρα. Είναι ένα μάτσο δεκαχίλιαρα. Για να σε ζεσταίνει και να σε παρηγορεί στη διαδρομή. Και να σου χρησιμεύσει για τον πορθμέα. Αν και δεν ξέρω αν δέχεται χαρτονομίσματα. Να που ικανοποίησα μια μεγάλη σου επιθυμία.

Φεύγω. Πρέπει να μελετήσω εκείνο τον κατάλογο των στενών συνεργατών σου που είχε την καλοσύνη να μου παραδώσεις πριν δέσω το δεξί σου χέρι, πριν αρχίσουμε αυτή τη φιλική κουβέντα. Τι ονόματα,τι εντυπωσιακά επαγγέλματα,τι υπεύθυνες θέσεις !! Φεύγω, όμως δεν θα είσαι καθόλου μόνος σου. Θα πρέπει να αναμετρηθείς, γιά πρώτη φορά στα ίσια, με το άλλο θηρίο. Εκείνο που λέγαμε, πιο επίφοβο από τίγρη, πιο αιμοβόρο από βδέλα, πιο ασυγκίνητο ίσως κι από σένα τον ίδιο. Τον άγριο φόβο, τον τυφλό πανικό σου. Θα ουρλιάζει στα σωθικά σου, θα διατρέχει τη σπονδυλική σου στήλη, θα ρουφάει το μεδούλι σου. Σφράγισε, αν μπορείς, όλα τα αισθητήρια όργανα, κλείσε τους πόρους σου για να μην εισχωρήσει. Φύλαξε το μυαλό σου. Αντίο.